Do zajęć zdalnych koniecznie musicie mieć do dyspozycji:

• system operacyjny GNU/Linux
• dowolny współczesny kompilator C/C++:
  • polecane: GCC w wersji ≥9 lub Clang w wersji ≥ 9
  • uwaga: proszę sprawdzić działanie kompilatora na przykładowym pliku - plik powinien się kompilować komendą c++ -pthread --std=c++2a l4_z1_lambda.cpp¹⁾
• IDE lub edytor tekstowy do pisania kodu:
  • przykładowe IDE: kdevelop, QtCreator, CLion (wersja dla edukacji jest bezpłatna)
  • przykładowo edytory: VS Code, Geany, Code::Blocks, CodeLite
• narzędzia:
  • do uruchamiania prostych połączeń sieciowych: nc/ncat/netcat/socat
  • do wyświetlania istniejących połączeń: netstat/ss

Dodatkowo warto zainstalować:

• strony podręcznika systemowego (man)
• narzędzia:
  • gdb (debugger)
  • valgrind (narzędzie znajdujące błędy zarządzania pamięcią)
  • strace (narzędzie wyświetlające i tłumaczące wywołania systemowe)
  • wireshark
• wygodny emulator terminala

Proszę zainstalować programy dig, host i bind.
W zależności od dystrybucji, programy mogą być w paczkach o nazwach:

bind
bind9
bind-tools
bind9-tools
bind-dnsutils
bind9-dnsutils
bind-utils
bind9-utils

Do sprawdzenia czy programy są dostępne, proszę użyć poleceń:

named -v
named-checkconf -v
dig -v
host -V

Uwaga: named i named-checkconf mogą być dostępne tylko z roota (tzn. są w katalogu /usr/sbin, który normalnie nie jest w $PATH zwykłego użytkownika)

Proszę sprawdzić czy bind nie jest uruchamiany automatycznie.
Jeśli polecenie:

ps -FA | egrep '(named|bind)'

znajdzie działający program bind lub named, proszę go wyłączyć, właściwą dla swojego systemu operacyjnego komendą, zapewne przez jedną z poniższych:

systemctl stop bind && systemctl disable bind 
systemctl stop bind9 && systemctl disable bind9
systemctl stop named && systemctl disable named
/etc/init.d/bind stop && rc-update delete bind
/etc/init.d/bind9 stop && rc-update delete bind9
/etc/init.d/named stop && rc-update delete named

Na zajęciach będziecie pracować na komputerach w laboratorium na Politechnice. Przed zajęciami proszę:

• zalogować się na polluksa (tzn. sprawdzić, czy pamiętacie hasło)
• zalogować się z polluksa na wybrany z komputerów laboratoryjnych (lab-net-[1-16] lub lab-sec-[1-16]):
  • swoim kontem inf…, a jeśli się nie da, to
  • na konto root ze standardowym hasłem
• jeśli zalogowaliście się swoim kontem do VLABa, proszę wybrać Start local Linux i zalogować się po ok. 2 minutach ponownie (na konto root)
  Uwaga: jeśli na komputerze jest uruchomiona jakaś maszyna wirtualna, może to oznaczać że ktoś pracuje (np. w ramach innych zdalnych zajęć) na tym komputerach, więc proszę wtedy nie wybierać lokalnego linuksa i spróbować później / na innej maszynie.
• uruchomić ponownie (reboot) maszynę po sprawdzeniu że udało Wam się zalogować na konto roota.

Zachęcam do przypomnienia sobie jak korzysta się z SSH i narzędzi takich jak screen i tmux (wemux), korzystając np. z tych materiałów (materiały były przedstawione na początku jednych z zajęć z SK1).
Na tych zajęciach będę sprawdzać stan Waszej pracy logując się na maszyny w laboratorium, więc nie musicie udostępniać mi ekranu. Zachęcam do używania screen/tmux żebym np. mógł wskazać Wam gdzie jest błąd w komendach które wpisujecie a są traktowane jako niepoprawne.

Podobnie jak na zajęciach z kształtowania ruchu (powyżej) w trakcie zajęć będą wykorzystywane komputery w laboratoriach.

W trakcie tych zajęć będzie konieczność uruchomienia programu Wireshark na komputerach w laboratorium.
Dlatego proszę o przygotowanie się do używania programu wireshark, np:

• wykorzystując X11 forwarding w SSH (opisane tutaj);
  jeśli korzystacie z Windowsa, X11 forwardig wymaga uruchomionego serwera X, np. vcxsrv
  Uwaga: z powodu błędu w windowsowej wersji ssh może być konieczne posiadanie pliku C:\dev\tty, np. tworzonego przez:

  mkdir \dev
  echo x > \dev\tty

  a następnie ustawienie zmiennej DISPLAY na odpowiednią wartość przed wywołaniem ssh, np. w cmd.exe:
  set DISPLAY=localhost:0

• uruchomienie serwera VNC (lub rdesktop) na maszynie w laboratorium i połączenie się z tym serwerem, wykorzystując VPN politechniki lub tunelowanie po SSH (opisane skrótowo tutaj).

Podobnie jak na zajęciach z IPv6 (powyżej) w trakcie zajęć będą wykorzystywane komputery w laboratoriach.
Możliwe (zależy od tempa zajęć) że w trakcie zajęć będzie też potrzeba uruchomić Wireshark na komputerach w laboratorium.

Zajęcia będą odbywać się na komputerach w laboratorium.
W zależności od ilości osób może wystąpić konieczność pracy w grupach – sprzętowych AP jest ograniczona ilość. Dlatego proszę o przećwiczenie pracy w jednej konsoli przez kilka osób (np. używając tmux/wemux lub współdzieląc ekran).

Zajęcia będą odbywać się na komputerach w laboratorium.
Będziecie konfigurować sprzęt firmy MikroTik, który najłatwiej konfiguruje się z użyciem przeglądarki pod domyślnym dla sprzętu tej firmy adresem IP 192.168.88.1.
Dla wygody i sprawnego działania interfejsu konfiguracyjnego zalecam skonfigurować przekierowanie portów po SSH. Możecie albo:

• użyć local port forwarding do przekazywania danych z połączeń nawiązywanych na podany port lokalnego komputera przez połączenie SSH do wskazanego adresu po stronie serwera SSH, np. przez:

  ssh -Y -J infXXX@polluks.cs.put.poznan.pl -L 8080:192.168.88.1:80 root@lab-sec-X

  Wtedy połączenie pod http://localhost:8080/ z przeglądarki internetowej spowoduje nawiązanie połączenia z serwera ssh do adresu 192.168.88.1:80 i przekazywanie danych między tymi połączeniami, a więc wyświetlenie interfejsu konfiguracyjnego sprzętu.

• użyć dynamic port forwarding do uruchomienia proxy SOCKS tunelujących połączenia na drugą stronę połączenia SSH i skonfigurować połączenie przeglądarki z siecią tak by używało tego proxy. Przykładowa komenda ssh:

  ssh -Y -J infXXX@polluks.cs.put.poznan.pl -D 8080 root@lab-sec-X

  Przykładowa instrukcja jak używać takiego proxy jest tutaj: https://linuxize.com/post/how-to-setup-ssh-socks-tunnel-for-private-browsing/

NB: plik z certyfikatem sk2-vpn-ca.crt nazywa się tutaj sk2-vpn-ca.cer, bo MS Edge "wie lepiej" jakie ściągany plik powinien mieć rozszerzenie.

Ta metoda jest prostsza do skonfigurowania, ale nie pozwala ona mi widzieć terminala, co utrudnia mi pomaganie w razie problemów z/podczas uruchomienia programów.

Edytor VisualStudio Code pozwala udostępniać bieżąco edytowany projekt przy użyciu rozszerzenia Live Share.

1. pobrać i zainstalować VS Code,
2. zainstalować wtyczkę Live Share (menu view/extensions),
3. zalogować się, np. kontem Microsoft (https://instrukcje.put.poznan.pl/microsoft-office365-tworzenie-konta/),
4. wybrać 'live share' (1), wystartować współdzielenie (2), wybrać 'invite' (3) i przekazać link prowadzącemu (numery odnoszą się do ilustracji poniżej)
5. po pojawieniu się prośby o dołączenie osoby, zaakceptować tę prośbę.

Uwaga: Osoby korzystające z tej metody powinny do zajęć 1 i 2 z BSD sockets:

• uruchomić u siebie usługę daytime na TCP i UDP
• lub wykonać z roota polecenie zastępujące daytime, np:
  socat udp-l:daytime,fork exec:date & socat tcp-l:daytime,fork exec:date &