Jan Kończak

Skrętka – kabel złożony z par skręconych przewodów.
W kontekście sieci komputerowych to skręcone 4 pary, również skręconych, przewodów. [1]
Zwykle każda para ma różną ilość skrętów na metr - wszystko w celu minimalizacji zakłóceń

Drut – "lita" żyła.
Linka – żyła spleciona z cienkich drucików.
Linka jest odporna na wielokrotne zginanie. Używana w patch cordach.
Drut ma lepsze parametry elektryczne [przy kablach sieciowych] i łatwiej się go zarabia. Kładziony w (na) ścianach i kanałach kablowych.
Na wypadek, gdyby ktoś nie widział wcześniej drutu i linki: [1] [2] [3]

Patch cord – krótki "gotowy" kabel, z założenia do połączeń między gniazdem a urządzeniem. [1]

Patch panel – panel do szaf rackowych (szaf 19") zwykle z gniazdami ethernetowymi. [1]

Okablowanie poziome – kable leżące w (lub zawieszone na) ścianach od "ostatniego" patch panelu do gniazd przy stacjach

Okablowanie pionowe – pozostałe kable leżące w (lub zawieszone na) ścianach

"Typowo" na każdym piętrze leży switch do którego są podpięte komputery, stąd "poziome" okablowanie do komputerów i "pionowe" między sprzętem sieciowym; https://pl.wikipedia.org/wiki/Okablowanie_strukturalne

Trzeba znać wszystkie powyższe definicje.

Kategorie:

• 3 (class C) - starożytna, nadaje się już tylko na telefon. Nawet nieskręcane kable spełniają stawiane tej klasie wymagania. Potradi przesłać 10Mbps na dwóch parach (10BASE-T)
• 5 (class D) - do 100Mbps na 2 parach, 100m (100BASE-TX)
• 5e - "ulepszona" (enhanced) piątka, pozwala na użycie 1Gbps na 4 parach, do 100m (1000BASE-T)
• 6 (class E) - powstała dla 1Gbps, pozwala przesłać 1Gbps na 2 lub 4 parach (1000BASE-T/1000BASE-TX). Na krótszych odległościach (30-50m) potrafi działać 10Gbps
• 6A (class E_A) - istnieje tylko w wersji ekranowanej, pozwala na przesłanie 4 parami 10Gbps na 100m (10GBASE-T)
• "7" i "7A" (class F i F_A) - stworzone przez ISO, nie uznawane przez EIA, zwiększone ekranowanie, wciąż tylko 10Gbps
• w trakcie opracowania jest 8.1 i 8.2 dla 40Gbps https://en.wikipedia.org/wiki/ISO/IEC_11801#Category_8

100m to oficjalnie 90m w ścianie i łącznie 10m od paneli/gniazd do urządzeń

Kategorie dotyczą zarówno kabli jak i gniazd i wtyczek!

Dla każdej z kategorii trzeba znać

• Najwyższy wspierany standard warstwy fizycznej
• Długość
• Prędkość

Nieekrannowany kabel kategorii 5e (UTP 5e) jest w tej chwili (jeszcze) standardem do poziomego okablowania (do stacji końcowych). Do połączeń między switchami (i routerami) zwykle wykorzystuje się wyższe kategorie (np. UTP 6, STP 6A) lub światłowód.

Trzeba umieć dobrać właściwą kategorię do zastosowania.

Można ekranować cały kabel (F/UTP) lub każdą parę żył z osobna (U/FTP) lub jedno i drugie. Spotykane w handlu nieścisłe określenie FTP oznacza zwykle "jakieś ekranowanie". Znaczenie liter:

• U - nieekranowana
• S - shielded - ekran z siatki [jak np. w kablu antenowym]
• F - foiled - ekran z folii [metalowej]

Losowy link z kablem S/FTP [1]

Ekranowanie zmniejsza zakłócenia, przez co stosowane jest przy dużych prędkościach (konieczne od 10Gbps z uwagi na dużą wrażliwość na zakłócenia) i w instalacjach narażonych na zakłócenia [elektormagnetyczne] z zewnątrz.

Trzeba umieć zdecydować czy kabel wymaga ekranowania czy też nie.

Poprawna nazwa wtyczki (i odpowiadającego gniazda) używanej w Ethernecie to 8P8C. W praktyce wtyczki są nazywane RJ45 od standardu telekomunikacyjnego używającego złącz 8P8C, który poza określeniem złącz specyfikuje też użycie linii i rodzaj kabla.
Trzeba znać nazwy 8P8C oraz RJ45 i wiedzieć która jest poprawna, a która jest powszechnie używana

Standard dla zarabiania wtyczek dla Ethernetu to TIA/EIA-568-B (http://pl.wikipedia.org/wiki/TIA/EIA-568-B).
Definiuje on dwa zakończenia – T568B oraz T568A.
Kabel prosty zarabia się mając na obu końcach standard "B"
Kabel skrosowany zarabia się mając na jednym końcu "A", na drugim "B".
W praktyce kabel skrosowany używa się tylko przy 100BASE-TX, dla 1Gbps istnieje martwy standard zarabiania kabli skrosowanych
Zakończenie T568B to: bp p bz n bn z bb b [b = biało-, p = pomarańczowe, z = zielone, n = niebieskie, b = brązowe]
Na wtyczkę patrzy się od tej strony, na której są styki (od tej bez zatrzasku); przykładowe zdjęcie: [1]
Pary p i z są używane w 100BASE-TX, stąd zakończenie T568A ma je parami zamienione.

TIA/EIA-568-B to aktualna norma amerykańska dotycząca okablowania struktrualnego, której jeden z framgnetów definiuje też gniazda. Nie obowiązuje w Polsce; tu zastosowanie znajduje bliźniacza międzynarodowa norma opisująca tworzenie okablowania strukturalnego ISO/IEC 11801 oraz zestaw polskich i europejskich norm, m. inn. PN-EN 50173 i PN-EN 50174.

Trzeba znać na pamięć kolejność przewodów w T568B (oraz T568A).

Narzędzie do zarabiania wtyczek to zaciskarka / crimp(ing) tool

Narzędzie do zarabianie gniazd i patch paneli to wciskacz LSA / nóż krone / narzędzie uderzeniowe / nóż krosowniczy / punch down tool [1]

Decybel (dB, czyli 1/10 bela) to liczba - decybel nie oznacza żadnej wielkości fizycznej. W decybelach wyraża się stosunek między dwoma wartościami. Dokładniej jest to logarytm dziesiętny stosunku dwóch wartości. Zwyczajowo używana do porównywania mocy.
Przykład: wieża hi-fi ustawiona na -30dB oznacza, że moc z głośników to -3B mocy maksymalnej, czyli 10^-3, czyli 0.001 mocy maksymalnej.
Użycie takiej jednostki pozwala [w teorii sygnałów] łatwo prezentować zmianę mocy sygnału.

Każdym miernikiem można sprawdzić poprawność zarobienia – tzn. czy przewody są we właściwej kolejności.

Zaawansowane mierniki pozwalają dodatkowo sprawdzić:

• tłumienność (ang. attenuation) – każdy kabel wprowadza straty [1] – tłumi sygnał. Miernik mierzy jak bardzo. (http://en.wikipedia.org/wiki/Attenuation)
• przesłuchy (ang. crosstalk) – w wyniku indukcji [1] jeśli jedynym przewodem nadajemy sygnał, na przewodzie leżącym obok pojawi się ten sam sygnał. Skręcenie par różnicowych w gigantycznym (ale nie całkowitym) stopniu redukuje przesłuchy. (http://en.wikipedia.org/wiki/Crosstalk)
  • NEXT – przesłuch zbliżny – określa ile sygnału wysyłanego na jednej parze wraca do nadajnika na drugiej parze.
  • FEXT – przesłuch zdalny – określa ile sygnału odbieranego na jednej parze pojawia się też na drugiej parze. Silnie zależne od długości kabla, dlatego standaryzuje się go uwzględniając tłumienność do miary ELFEXT (ACR-F).
  • PS-NEXT i PS-FEXT to parametry dla kabli Ethernetowych, które określają jak duży jest przesłuch na jednej parze, kiedy pozostałymi trzema nadawany jest ten sam sygnał.
• ACR – różnica między tłumiennością a przesłuchami, określa zapas mocy
  Tłumienność w decybelach określa ile z pierwotnego sygnału zostało.
  Przesłuch w decybelach określa ile z zakłóceń z linii obok pojawia się na kablu.
  Jeśli stłumiony sygnał jest słabszy niż przesłuchy, nie da się przesłać danych.
  Dlatego powstała miara ACR – attenuation-crosstalk ratio, określająca stosunek stłumionego sygnału do zakłóceń z innych par. Uwaga, dB są logarytmiczne - stąd stosunek mocy to różnica logarytmów! (http://en.wikipedia.org/wiki/Attenuation-to-crosstalk_ratio)
• różnica czasu propagacji – ile szybciej sygnał przepłynie jedną parą niż drugą. Powstaje jeśli pary są różnej długości, np. przez złe wykonanie kabla. Za duża uniemożliwa transmisję.
• długość par / żył – wiele mierników sprawdza długość kabla, by dało się ocenić gdzie nastąpiła awaria (wykorzystując odbicia impulsu elektrycznego, [1], [2]).
• (nie) zmierzymy zakłóceń zewnętrznych (jeśli akurat ktoś wyłączył ich źródło) – a takie mogą być i skutecznie uniemożliwiać działanie sieci.

Parametry kabla (tłumienność, przesłuchy) ściśle zależą od częstotliwości sygnału(!). Stąd mierniki sprawdzają te parametry dla różnych częstotliwości. Każda kategoria kabla ma określoną częstotliwość do której musi spełnić odpowiednie normy.

Polecam przeczytać ze zrozumieniem http://www.bardex.com.pl/siectech.htm

Trzeba znać i rozumieć co oznaczają mierzalne parametry kabla.

Przykładowe ceny – http://speckable.pl