Narzędzia

(Nie obowiązują na zaliczeniu.)

Informacje o pamięci

free

Zużycie pamięci i pliku swap.

-b

wyświetl w B

-k

wyświetl w KB

-m

wyświetl w MB

-g

wyświetl w GB

-t

wyświetl podsumowanie

-o

pomiń informacje o buforowaniu

Przykłady:
  • free -m

  • free -got

du

Użycie dysku - wykorzystanie dysku przez pliki i katalogi (disk usage)

-a, --all

pliki i katalogi (domyślnie tylko katalogi)

-c, --total

wylicz sumę

-h, --human-readable

rozmiary w łatwych do odczytania jednostkach (domyślnie w bajtach)

Przykłady:
  • du -ah

  • du -ch DIR1 DIR2

df

Użycie dysku - wolna przestrzeń na dysku (disk free)

--total

wylicz sumę

-h, --human-readable

rozmiary w łatwych do odczytania jednostkach

-T, --print-type

wypisz plik systemu plików

Przykłady:
  • df -T

  • df -h .

Przenoszenie plików tekstowych

unix2dos

Konwersja znaków nowej lini w pliku tekstowym z konwencji UNIXowej do DOSowej. Pakiet: tofrodos.

dos2unix

Podobnie, w drugą stronę.

Archiwizacja i kompresja

gzip

Kompresja plików (GNU zip)

--fast, --best

poziom kompresji

-r, --recursive

rekursywnie kompresuj zawartość katalogów

-l, --list

wyświetl informacje o archiwum

-d, --decompress, --uncompress

rozpakuj archiwum

-c, --stdout, --to-stdout

wynik operacji na wyjście standardowe zamiast do pliku

Przykłady:
  • gzip plik – utworzy archiwum plik.gz (usunie oryginał)

  • gzip -d plik.gz albo gunzip plik.gz

    rozpakuje plik.gz jako plik (usunie oryginał)

  • gzip -c plik > plik.gz

  • gzip -r katalog

tar

Łączenie plików i archiwizacja

-f, --file=ARCHIVE

użyj pliku ARCHIVE do operacji

-c, --create

utwórz achiwum

-t, --list

wypisz listę plików w archiwum

-x, --extract, --get

rozpakuj (oddziel) zawartość archiwum

-z, --gzip, --gunzip, --ungzip

skompresuj archiwum za pomocą gzip

-v, --verbose

wyświetl informacje o procesie

Przykłady:
  • tar -cf archiwum.tar katalog – połącz zawartość katalogu jako plik

  • tar -cf archiwum.tar katalog && gzip archiwum.tar

  • tar -czf archiwum.tar.gz katalog – j/w

  • tar -xzf archiwum.tar.gz

  • tar -xvzf archiwum.tar.gz

Komunikacja

write

Pisanie po cudzym terminalu…

Przykłady:
  • write inf66677

  • write `whoami` `tty`

mesg

Kontrola pisania po własnym terminalu.

Przykłady:
  • mesg y

  • mesg n

talk

Terminalowa rozmowa.

Przykłady:
  • talk inf66677

wall

Ogłoszenie.

Zdalne wykonywanie poleceń

ssh

Zdalne wykonywanie poleceń (secure shell)

ssh inf66677@sirius.cs.put.poznan.pl

Loguje się do shell’a zdalnie.

ssh inf66677@polluks.cs.put.poznan.pl "ls -la"

Wywołuje polecenie zdalnie.

ssh inf66677@polluks.cs.put.poznan.pl -Y

Przekierowanie informacji z systemu graficznego X11.

scp

Zdalne kopiowanie plików (secure copy)

scp plik_lokalny inf66677@sirius.cs.put.poznan.pl:katalog_zdalny

scp inf66677@sirius.cs.put.poznan.pl:katalog_zdalny/plik_zdalny plik_lokalny

scp -r inf66677@sirius.cs.put.poznan.pl:katalog_zdalny katalog_lokalny

hostname

Nazwa komputera w sieci

-d, --domain

domena

-i, --ip-address

adres IP

-f, --fqdn, --long

pełna nazwa domenowa (Fully Qualified Domain Name)

Drukowanie

lpr

Drukowanie plików.

lpq

Kolejka zadań drukarki.

lprm

Usuwanie zadań drukarki.

Administracja

sudo

Przyjęcie uprawnień administracynych na czas wykonania polecenia.

-s

uruchom interpreter użytkownika wskazany w zmiennej SHELL

-s COMMAND

uruchom polecenie za pomocą powłoki użytkownika

-u USER

uruchom polecenie jako użytkonik USER

Przykłady:
  • sudo whoami

  • sudo vim /etc/resolv.conf

  • sudo -s

visudo

Uprawnienie użytkowników do uruchamiania komend za pomocą sudo.

Zarządzanie sesjami terminala

screen

Zarządca ekranów (terminali).

C-a c

utwórz ekran (create)

C-a A

nazwij ekran

C-a C-a

przełącz ekran

C-a n, C-a p

kolejny, poprzedni ekran

C-a 0, C-a 1, …, C-a 9

przełącz na ekran 0-9

C-a “

wybierz ekran z listy

C-d

odłącz się od sesji (detach) … lub zamknąć terminal

screen -r

otwórz zarządcę i ponownie podłącz się do poprzedniej sesji (reattach)

C-a ?

pomoc

Po wyłączeniu wszystkich uruchomionych programów screen zakończy działanie.

Tryb graficzny

$DISPLAY

Zmienna zawierająca informacje o aktualnie używanym urządzeniu.

/etc/init.d/x11-common restart

Uruchomienie ponownie serwera X (odpowiedzialnego za grafikę).

xrandr

Ustawienia monitorów.