Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

--- sk2:mail [2025/01/14 04:07]
jkonczak utworzono
+++ sk2:mail [2025/01/16 22:20] (aktualna)
jkonczak [Komendy]
@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+<html>
+<style>
+code {white-space: pre-wrap}
+pre.compact {line-height: 1em; padding: .25em .5em}
+</style>
+</html>
 === Wyłączanie echo w terminalu ===
 Możesz dowiedzieć się który terminal jest używany przez twoją powłokę wykonując:
-\\
 ''echo $TTY''
+\\
 W dowolnym momencie możesz z innego terminala wykonać komendę która spowoduje
 wyłączenie bądź włączenie wyświetlania wpisanych przez znaków:
@@ Linia 18: / Linia 24: @@
 W trakcie przesyłania wiadomości e-mail między serwerami SMTP najpierw
-przesyłana jest są adresy z "koperty" (envelope), potem jej zawartość (contents).
+przesyłane są adresy z "koperty" (envelope), potem jej zawartość (contents).
 \\
 Zawartość (contents) każdej wiadomość e-mail składa się z nagłówków (headers)
@@ Linia 24: / Linia 30: @@
 <html>
-<pre style="margin-top:-1.2em; line-height: 1em">
+<pre class="compact" style="margin-top:-1.2em">
-<b>MAIL FROM:&lt;</b>grey@cat.baz<b>&gt;</b>                                      <span style="color:gray">\ envelope</span>
+<b>MAIL FROM:&lt;</b>grey@cat.baz<b>&gt;</b>                                  <span style="color:gray">\ envelope</span>
-<b>RCPT TO:&lt;</b>john@example.com<b>&gt;</b>                                    <span style="color:gray">/ ("koperta")</span>
+<b>RCPT TO:&lt;</b>john@example.com<b>&gt;</b>                                <span style="color:gray">/ ("koperta")</span>
 <b>DATA</b>
-<span style="color:navy">From: Greebo &lt;grey@cat.baz&gt;                   <span style="color:gray">\               \</span>
+<span style="color:navy">From: Greebo &lt;grey@cat.baz&gt;               <span style="color:gray">\               \</span>
-To: John Q. Public &lt;john@example.com&gt;         <span style="color:gray">| headers       | contents</span>
+To: John Q. Public &lt;john@example.com&gt;     <span style="color:gray">| headers       | contents</span>
-Date: Mon, 13 Jan 2025 03:00:00 +0100         <span style="color:gray">| (nagłówki)    | ("zawartość")</span>
+Date: Mon, 13 Jan 2025 03:00:00 +0100     <span style="color:gray">| (nagłówki)    | ("zawartość")</span>
-Subject: Khhhhhhhhhhhhh                       <span style="color:gray">/               |</span>
+Subject: Khhhhhhhhhhhhh                   <span style="color:gray">/               |</span>
-                                                         <span style="color:gray">     |</span>
+                                                     <span style="color:gray">     |</span>
-KhIIIIsss!                                    <span style="color:gray">] body (treść)  /</span>
+KhIIIIsss!                                <span style="color:gray">] body (treść)  /</span>
 </span><b>.</b>
 </pre>
@@ Linia 39: / Linia 45: @@
 Zauważ że używany do dostarczenia wiadomości adres odbiorcy znajduje się na
-"kopercie". Adres docelowy który jest w nagłówkach w jej zawartości nie jest
+"kopercie".
-brany pod uwagę przy ustalaniu dokąd wiadomość ma zostać wysłana.
+\\
+Adres docelowy z nagłówków jej zawartości nie jest brany pod uwagę przy
+ustalaniu dokąd wiadomość ma zostać wysłana.
 \\
 "Koperta" jest tworzona tylko na czas wymiany zawartości między serwerami i
-użytkownicy poczty nie widzą adresów które tam były podane (<small>choć serwer
+użytkownicy poczty nie widzą adresów które były tam podane (<small>choć serwer
 odbierający może przepisać adres z //rcpt to// do nagłówka //Received//</small>).
@@ Linia 51: / Linia 59: @@
 <html><div style="margin-left:0.5em;padding-left:0.5em;border-left:1px gray solid;display:block; margin-bottom: 0"></html>
-Each line of characters MUST be no more than 998 characters, and SHOULD be no
+//Each line of characters MUST be no more than 998 characters, and SHOULD be no
-more than 78 characters, excluding the CRLF.
+more than 78 characters, excluding the CRLF.//
-[[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc5322#section-2.1.1#section-2.3.1|[RFC dla formatu wiadomości e-mail]]]
+<wrap right><small>[[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc5322#section-2.1.1#section-2.3.1|[RFC dla formatu wiadomości e-mail]]]</small></wrap>
 <html></div></html>
 Linie nagłówków można w razie potrzeby łamać na białych znakach, zostawiając
@@ Linia 64: / Linia 72: @@
 <html><div style="margin-left:0.5em;padding-left:0.5em;border-left:1px gray solid;display:block; margin-bottom: 0"></html>
-Although SMTP extensions may relax this restriction for the content body,
+//Although SMTP extensions may relax this restriction for the content body,
-the content header fields are always encoded using the US-ASCII repertoire.
+the content header fields are always encoded using the US-ASCII repertoire.//
-[[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc5321#section-2.3.1|[RFC dla SMTP]]]
+<wrap right><small>[[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc5321#section-2.3.1|[RFC dla SMTP]]]</small></wrap>
 <html></div></html>
 W niektórych nagłówkach można użyć znaków spoza kodowania US-ASCII, ale muszą
 one być odpowiednio zakodowane, używając składni //encoded-word// opisanej w
 odpowiednim [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc2047|dokumencie RFC]].
-\\
-Np: ''Mój przykładowy tekst'' (gdzie w UTF-8 ''ó'' to binarnie ''\0xC3\0xB3'' a
-''ł'' to ''\xC5\x82'') można w nagłówku //Subject// zakodować jako: \\
-''=?UTF-8?Q?M=C3=B3j?= =?UTF-8?Q?Przyk=C5=82adowy?= tekst'' lub ''=?UTF-8?Q?M=C3=B3j_przyk=C5=82adowy_tekst?='' (używając //__Q__uoted-Printable//) lub ''=?UTF-8?B?TcOzaiBwcnp5a8WCYWRvd3kgdGVrc3Q=?='' (używając //__b__ase64//).
+<small>
+Np: ''Mój przykładowy tekst'' (gdzie w UTF-8 ''ó'' to binarnie ''\0xC3\0xB3'' a
+''ł'' to ''\0xC5\0x82'') w nagłówku //Subject// można zakodować jako:
+<html><div style="margin-top:-1.2em"></div></html>
+  * ''=?UTF-8?Q?M=C3=B3j?= =?UTF-8?Q?Przyk=C5=82adowy?= tekst'' (używając //**q**uoted-printable//)
+  * ''=?UTF-8?Q?M=C3=B3j_przyk=C5=82adowy_tekst?='' (jak wyżej, ale kodując wiele słów naraz i zastępując spację przez ''_'')
+  * ''=?UTF-8?B?TcOzaiBwcnp5a8WCYWRvd3kgdGVrc3Q=?='' (używając //**b**ase64//).
+</small>
 === Podstawowe nagłówki ===
@@ Linia 99: / Linia 111: @@
 === Wysłanie ===
-<html><pre style="line-height:1em;font-family:DejaVu Sans Mono;margin-bottom:0">
+<html><pre class="compact" style="font-family:DejaVu Sans Mono;margin-bottom:0;margin-top:-1.2em">
- ____     ┌─────┐      ┌─────┐      ┌─────┐      ┌─────┐      ┌─────┐    .------.
+ ____    ┌─────┐      ┌─────┐      ┌─────┐      ┌─────┐      ┌─────┐    .------.
-(mail) →  │ MUA │-→-→-→│ MSA │-→-→-→│ MTA │-→-→-→│ MTA │-→-→-→│ MDA │ → (skrzynka)
+(mail) → │ MUA │-→-→-→│ MSA │-→-→-→│ MTA │-→-→-→│ MTA │-→-→-→│ MDA │ → (skrzynka)
- ‾‾‾‾     └─────┘ SMTP └─────┘ SMTP └─────┘ SMTP └─────┘ SMTP └─────┘    `------‘
+ ‾‾‾‾    └─────┘ SMTP └─────┘ SMTP └─────┘ SMTP └─────┘ SMTP └─────┘    `------‘
+<div style="margin-top:-.5em"></div>
-                 \____/       \_________________/       \____/
+                \____/       \_________________/       \____/
-                wysłanie          przekazanie         dostarcznie
+               wysłanie          przekazanie         dostarcznie
-              (submission)          (relay)           (delivery)
+             (submission)          (relay)           (delivery)
 </pre></html>
 Podział MTA na MSA, MTA i MDA jest umowny.
@@ Linia 128: / Linia 140: @@
 === Odbieranie ===
-<html><pre style="line-height:1em;font-family:DejaVu Sans Mono;margin-bottom:0">
+<html><pre class="compact" style="font-family:DejaVu Sans Mono;margin-bottom:0;margin-top:-1.2em">
  .------.    ┌─────┐           ┌─────────┐
 (skrzynka) ← │ MAA │  ←  ←  ←  │ MRA/MUA │
@@ Linia 134: / Linia 146: @@
 </pre></html>
 Po tym jak wiadomość wyląduje w skrzynce, trzeba ją stamtąd pobrać.
-Do tego używa się protokołów protokołu POP3 lub IMAP.
+Do tego używa się protokołu POP3 lub IMAP.
 ===== Protokół SMTP =====
@@ Linia 143: / Linia 155: @@
 <html><div style="margin-top:-1.2em"></div></html>
   - serwer przesyła do świeżo połączonego klienta powitanie zaczynające się od kodu ''220''
-  - klient musi się przedstawić komendą ''EHLO //nazwa_domenowa//'' (lub starszym ''HELO //nazwa_domenowa//'') i poczekać na akceptację serwera
+  - klient przedstawia się komendą ''**EHLO** //nazwa_domenowa//'' (<small>lub starszym ''HELO //nazwa_domenowa//''</small>) i czeka na akceptację serwera
-  - klient może poprosić o uwierzytelnienie komendą ''AUTH //metoda//''; w wynikach komendy ''EHLO'' podane są wspierane przez serwer metody (<small>lista ustandaryzowanych metod jest [[https://www.iana.org/assignments/sasl-mechanisms|tutaj]]</small>)
+  - klient może poprosić o uwierzytelnienie komendą ''**AUTH** //metoda//'' \\ (w wynikach komendy ''EHLO'' podane są wspierane przez serwer metody, <small>lista ustandaryzowanych metod jest [[https://www.iana.org/assignments/sasl-mechanisms|tutaj]]</small>)
-    * po wykonaniu ''AUTH //metoda//'' klient musi poczekać na odpowiedź; serwer zwróci albo kod 5xx określający że się nie zgadza, albo odpowiedź spodziewaną w wybranej metodzie
+    * po wykonaniu ''AUTH //metoda//'' klient musi poczekać na odpowiedź \\ serwer zwróci albo kod 5xx określający że się nie zgadza, albo odpowiedź spodziewaną w wybranej metodzie
     * serwer zwykle pozwala na uwierzytelnienie tylko jeżeli nawiązano z nim bezpieczne połączenie (TLS)
     * w powszechnie używanej metodzie ''AUTH PLAIN'':
       * serwer odsyła kod 334 i czeka na dane uwierzytelniające
-      * klient musi przesłać nazwę użytkownika i hasło zapisane jako ''\0//użytkownik//\0//hasło//'' i zakodowane w base64. \\ aby przygotować dane dla metody //PLAIN//, możesz wykonać: \\ ''echo -n "User:"; read -rs U; echo -n "\nPass:";  read -rs P; echo; printf "\0%s\0%s" "$U" "$P" | base64''
+      * klient musi przesłać nazwę użytkownika i hasło zapisane jako ''\0//użytkownik//\0//hasło//'' i zakodowane w base64 \\ <small>aby przygotować dane dla metody //PLAIN//, możesz wykonać: \\ ''echo -n "User: ";read U;echo -n "Pass:";read -rs P;echo;printf "\0%s\0%s" "$U" "$P"|base64''</small>
     * serwer po udanym uwierzytelnieniu odsyła odpowiedź z kodem 235
-  - klient musi wysłać informację o nadawcy maila komendą ''MAIL FROM://nadawca//'' i poczekać na akceptację serwera
+  - klient wysyła informację o nadawcy maila komendą ''**MAIL FROM**:<//nadawca//>'' i czeka na akceptację serwera
-  - klient musi wysłać informację o jednym odbiorcy maila komendą ''RCPT TO://odbiorca//'' i poczekać na akceptację serwera
+  - klient wysyła informację o jednym odbiorcy maila komendą ''**RCPT TO**:<//odbiorca//>'' i czeka na akceptację serwera
   - klient może wskazać kolejnego odbiorcę powtarzając komendę //RCPT TO// z kolejnymi adresami
-  - klient zgłasza że chce podać treść maila komendą ''DATA'' i czeka na odpowiedź od serwera (354)
+  - klient zgłasza że chce podać treść maila komendą ''**DATA**'' i czeka na odpowiedź od serwera (354)
-  - klient podaje treść maila, zakończoną liną składającą się z kropki \\ <small>jeżeli linia zaczyna się od kropki, serwer usuwa tą kropkę; więc żeby wysłać maila z linią złożoną z kropki, trzeba podać '..'</small>
+  - klient podaje treść maila, zakończoną liną składającą się z kropki \\ <small>jeżeli linia zaczyna się od kropki, to serwer usuwa tą kropkę; dlatego żeby wysłać maila z linią złożoną z kropki, można podać ''..''</small>
   - po odebraniu ''\r\n.\r\n'' serwer wysyła akceptację do klienta
   - klient może wysłać kolejny mail (zaczynając znów od ''MAIL FROM'') lub zakończyć połączenie wysyłając komendę ''QUIT''
@@ Linia 167: / Linia 179: @@
 Przykład komunikacji:
-<html><div style="margin-top:-1.2em"></div></html>
+<html><pre class="compact" style="margin-top:-1.2em">
-<html><pre>
 <span style="color:#007">220 example.org ESMTP</span>
 <span style="color:#700">EHLO sub.domain.baz</span>
@@ Linia 178: / Linia 189: @@
 <span style="color:#700">AHVzZXIAcGFzc3dvcmQ=</span>
 <span style="color:#007">235 Authentication succeeded</span>
-<span style="color:#700">MAIL FROM:user@example.org</span>
+<span style="color:#700">MAIL FROM:&lt;user@example.org&gt;</span>
 <span style="color:#007">250 OK</span>
-<span style="color:#700">RCPT TO:friend@example.org</span>
+<span style="color:#700">RCPT TO:&lt;friend@example.org&gt;</span>
 <span style="color:#007">250 Accepted</span>
-<span style="color:#700">RCPT TO:mellon@doriath.mi</span>
+<span style="color:#700">RCPT TO:&lt;mellon@doriath.mi&gt;</span>
 <span style="color:#007">250 Accepted</span>
 <span style="color:#700">DATA</span>
@@ Linia 204: / Linia 215: @@
 ==== Porty używane przez SMTP ====
-SMTP używa portów:
+SMTP używa portów TCP:
   * 25 (''smtp'') do nieszyfrowanych połączeń
   * <small>25 (''smtp'') do szyfrowanych połączeń (TLS), ustanawianych po użyciu komendy ''STARTTLS'' na nieszyfrowanym połączeniu</small>
@@ Linia 211: / Linia 222: @@
   * 587 (''submission'') do szyfrowanych połączeń (TLS), ustanawianych po użyciu komendy ''STARTTLS'' na nieszyfrowanym połączeniu
   * <small>2525 (bez nazwy) niestandardowy port, używany w przypadku jeśli port 25 jest niedostępny</small>
+<html><div style="margin-top:-1.2em"></div></html>
 <small>(Zobacz też: https://www.cloudflare.com/learning/email-security/smtp-port-25-587/)</small>
@@ Linia 221: / Linia 233: @@
 <small>
-Połączenie od razu z szyfrowania można wykonać np. programem ''socat'' lub ''openssl'':
+Połączenie od razu z szyfrowaniem można wykonać np. programem ''socat'' lub ''openssl'':
 \\
 ''socat ssl://adres_serwera//:smtps,crlf readline'' \\
 ''openssl s_client -quiet -verify_quiet -crlf //adres_serwera//:smtps''
 </small>
@@ Linia 235: / Linia 249: @@
 z serwerem SMTP po podaniu komendy:
 \\
-''openssl s_client -quiet -verify_quiet -crlf -starttls smtp //adres_serwera//:submission''
+''openssl s_client -quiet -verify_quiet -crlf **-starttls smtp** //adres_serwera//:**submission**''
 \\
 <small>Można też wskazać własną nazwę wpisywaną do komendy EHLO przez: \\
-''openssl s_client -quiet -verify_quiet -crlf -starttls smtp -name //nazwa_domenowa_do_ehlo// //adres_serwera//:submission''</small>
+''openssl s_client -quiet -verify_quiet -crlf -starttls smtp -name //nazwa_do_ehlo// //adres_serwera//:submission''</small>
 \\
 Po nawiązaniu połączenia TLS klient powinien ponownie wysłać komendę ''EHLO''
@@ Linia 266: / Linia 280: @@
 ~~Zadanie.#~~
-Przygotuj polecenia które będziesz musiał wpisać żeby wysłać mail ze swojej
+Przygotuj polecenia które będziesz musiał wpisać żeby się uwierzytelnić metodą
-poczty studenckiej (albo innej własnej poczty) z uwierzytelnieniem metodą PLAIN
+PLAIN i wysłać mail ze swojej poczty studenckiej (albo innej własnej poczty)
 do adresów dwóch osób siedzących obok (<small>lub do innych swoich adresów, wedle
 uznania</small>). \\
@@ Linia 287: / Linia 301: @@
     * wysyła komendę ''USER //nazwa//'' i komendę ''PASS //hasło//''
     * wysyła komendę ''AUTH //metoda//'' (podobnie jak dla SMTP), np. ''AUTH PLAIN'', po której wysyła dane uwierzytelniające
-  - klient wysyła komendę ''LIST'' (lub opcjonalnie wspierane ''UIDL'') i dostaje listę numerów wiadomości (lub listę numerów wraz z unikalnym identyfikatorem wiadomości)
+  - klient wysyła komendę ''LIST'' i dostaje listę numerów wiadomości \\ lub komendę ''UIDL'' zwracającą listę numerów wraz z unikalnym identyfikatorem wiadomości
   - klient wysyła komendę ''RETR //numer//'' pobierającą wiadomość o podanym numerze (tyle razy ile potrzebuje)
   - klient wysyła komendę ''DELE //numer//'' zaznaczając wiadomość o podanym numerze jako do usunięcia (tyle razy ile potrzebuje)
@@ Linia 298: / Linia 312: @@
 pobierającą nagłówki i pierwsze //N// linii treści wiadomości (''TOP'') oraz
 wyświetlającą które z opcjonalnych funkcji są wspierane przez serwer (''CAPA'').
+\\
 <small>Więcej w RFC [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc1939|dla POP3]]
 i [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc2449|rozszerzeń do POP3]].</small>
@@ Linia 312: / Linia 326: @@
 usunął je z serwera zwalniając miejsce na kolejne maile. Tworząc ten protokół
 nie przewidziano korzystania z poczty na wielu komputerach ani istnienia
-klientów pocztowych innych niż lokalny program (protokół powstawał rok przed
+klientów pocztowych innych niż lokalny program (protokół powstał rok przed
 HTTP).
@@ Linia 329: / Linia 343: @@
 \\
 Przykładowa komunikacja w której klient wybrał tagi ''foo'' i ''baz'':
-<html><pre style="margin-bottom:0">
+<html><pre class="compact" style="margin-top:-1.2em; margin-bottom:0">
 <span style="color:#700"><b>foo</b> search subject "SK2"</span>
 <span style="color:#700"><b>baz</b> search subject "sieci"</span>
@@ Linia 354: / Linia 368: @@
   - klient wysyła komendę ''CAPABILITY'', dostaje w odpowiedzi możliwości serwera
   - klient uwierzytelnia się, wykonując jedno z:
-    * wysyła komendę ''LOGIN //nazwa// //hasło//''
+    * wysyła komendę ''**LOGIN** //nazwa// //hasło//''
     * wysyła komendę ''AUTHENTICATE //metoda//'' (podobnie jak dla SMTP), np. ''AUTHENTICATE PLAIN'', po której wysyła dane uwierzytelniające
   - zalogowany klient może między innymi:
@@ Linia 360: / Linia 374: @@
     * stworzyć, zmienić nazwę czy usunąć katalogi
     * czekać na przyjście nowych wiadomości (o tym jest dalej w materiałach)
-    * dodać nową wiadomość do wskazanego katalogu, np. dodać szkic wiadomości
+    * dodać nową wiadomość do wskazanego katalogu, np. umieścić nową wiadomość w katalogu //\Drafts//
-  - klient wybiera katalog który chce otworzyć w trybie zapisu i odczytu komendą ''SELECT //nazwa//'' lub trybie tylko do odczytu komendą ''EXAMINE //nazwa//''
+  - klient wybiera katalog który chce otworzyć:
-  - po wybraniu katalogi, klient może:
+    * w trybie zapisu i odczytu komendą ''**SELECT** //nazwa//'', lub
-    * pobrać wiadomość bądź jej wskazane części komendą ''FETCH …'', \\ np: ''fetch 5 FULL'' pobierze wszystkie metadane wiadomości nr 5, ''fetch 6 BODY[]'' pobierze zawartość wiadomości nr 6, a ''fetch 100:200 BODY[HEADER.FIELDS (FROM TO DATE SUBJECT)]'' pobierze nagłówki //From//, //To//, //Date// i //Subject// dla wiadomości od 100 do 200 \\  <small> Komenda ''Fetch'' jest [[ https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc3501#page-55|rozbudowana]] tak by w sprawny sposób można było przeglądać wiadomości bez ściągania z wszystkich wiadomości serwera</small>
+    * w trybie tylko do odczytu komendą ''EXAMINE //nazwa//''
-    * zmienić flagi wiadomości komendą ''STORE …'', \\ np. ''STORE 42 +FLAGS (\Deleted)'' dodaje (patrz: ''+'') jedyną w podanym zbiorze (patrz: ''(…)'') flagę do wiadomości nr 42 określającą że wiadomość jest usunięta (''\Deleted'') \\ np. ''STORE 56 +FLAGS (\Seen \Answered)'' doda dwie flagi, ''STORE 10:50 -FLAGS (\Flagged)'' usunie oznaczenie wiadomości jako ważnej dla wiadomości od 10 do 50
+  - po wybraniu katalogu, klient może:
-    * usunąć wiadomości z ustawioną flagą ''\Deleted'' komendą ''EXPUNGE''
+    * pobrać wiadomość bądź jej wskazane części komendą ''**FETCH** …'', np: \\ ''fetch 5 FULL'' pobierze wszystkie metadane wiadomości nr 5, \\ ''fetch 6:8 BODY[]'' pobierze zawartość wiadomości nr 6, 7 i 8, \\ ''fetch 100:200 BODY[HEADER.FIELDS (FROM TO DATE SUBJECT)]'' pobierze nagłówki //From//, //To//, //Date// i //Subject// \\  <small> Komenda ''Fetch'' jest [[ https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc3501#page-55|rozbudowana]] tak by w sprawny sposób można było przeglądać wiadomości bez ściągania z wszystkich wiadomości serwera</small>
-    * wyszukać wiadomości komendą ''SEARCH …'', \\ np. ''SEARCH UNSEEN'' pokaże identyfikatory nieprzeczytanych wiadomości, ''SEARCH SUBJECT "foo"'' pokaże identyfikatory wiadomości które w tytule mają ciąg znaków ''foo'' \\ <small>Komenda ''SEARCH'' ma spore możliwości, patrz [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc3501#page-51|RFC]]; ta komenda ma pozwalać przeszukać skrzynkę bez ściągania z serwera wszystkich wiadomości</small>
+    * zmienić flagi wiadomości komendą ''**STORE** …'', np. \\ ''STORE 56 +FLAGS (\Seen \Answered)'' doda (''+'') do wiadomości nr 42 obie flagi z podanego zbioru (''(…)''), \\ ''STORE 10:50 -FLAGS (\Flagged)'' usunie oznaczenie wiadomości jako ważnej dla wiadomości od 10 do 50, \\ ''STORE 42 +FLAGS (\Deleted)'' dodaje flagę określającą że wiadomość jest usunięta,
+    * usunąć wiadomości z ustawioną flagą //\Deleted// komendą ''EXPUNGE''
+    * wyszukać wiadomości komendą ''**SEARCH** …'', np. \\ ''SEARCH UNSEEN'' pokaże identyfikatory nieprzeczytanych wiadomości, \\  ''SEARCH SUBJECT "foo"'' pokaże identyfikatory wiadomości które w tytule mają ciąg znaków ''foo'' \\ <small>Komenda ''SEARCH'' ma spore możliwości, patrz [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc3501#page-51|RFC]]; ta komenda ma pozwalać przeszukać skrzynkę bez ściągania z serwera wszystkich wiadomości</small>
     * skopiować bądź przenieść wiadomość do innego katalogu
     * wrócić do stanu zalogowanego komendą ''UNSELECT''
-  - do zakończenia pracy klient używa komendy '''LOGOUT''
+  - do zakończenia pracy klient używa komendy ''LOGOUT''
 IMAP używa dwóch numerów wiadomości: kolejnych numerów w skrzynce, zmieniających
@@ Linia 376: / Linia 392: @@
 \\
 Jeżeli komendy ''STORE'', ''FETCH'', ''SEARCH'', … zostaną
-poprzedzone komendą ''UID'', to operują na unikalnych identyfikatorach.
+poprzedzone komendą **''UID''**, to operują na unikalnych identyfikatorach.
+<html><!--
+++++ foo|<pre class="compact" style="margin-top:-1.2em">
+<span style="color:#700">a001 uid search all</span>
+<span style="color:#007">* SEARCH 1 2 3 4 5</span>
+<span style="color:#007">a001 OK Search completed</span>
+<span style="color:#700">a002 search all</span>
+<span style="color:#007">* SEARCH 1 2 3 4 5</span>
+<span style="color:#007">a002 OK Search completed</span>
+<span style="color:#700">a003 store 1,4 +flags (\deleted)</span>
+<span style="color:#007">* 1 FETCH (FLAGS (\Deleted \Seen \Answered))</span>
+<span style="color:#007">* 4 FETCH (FLAGS (\Deleted \Seen))</span>
+<span style="color:#700">a003 OK Store completed</span>
+<span style="color:#700">a004 expunge</span>
+<span style="color:#007">* 3 EXPUNGE</span>
+<span style="color:#007">a004 OK Expunge completed</span>
+<span style="color:#700">a005 uid search all</span>
+<span style="color:#007">* SEARCH 2 3 5</span>
+<span style="color:#007">a005 OK Search completed</span>
+<span style="color:#700">a006 search all</span>
+<span style="color:#007">* SEARCH 1 2 3</span>
+<span style="color:#007">a006 OK Search completed</span>
+</pre>
+++++
+-->
+</html>
 \\
 Po wybraniu katalogu klient zawsze dostaje informację o tym jaki UID zostanie
-nadany kolejnej wiadomości, co pozwala np. zorientować się jakie wiadomości
+nadany kolejnej wiadomości.
-pojawiły się od ostatniego sprawdzania poczty.
 \\
 Przy okazji każdej odpowiedzi serwer może przesłać dodatkowo np. linię
@@ Linia 386: / Linia 426: @@
 //num//.
+Protokół IMAP pozwala zarówno ściągać całe maile (czyli zastąpić protokół POP3),
+jaki i pozwala klientom pocztowym (również w formie "aplikacji" webowych) między
+innymi pobrać wybrane nagłówki (From, Subject i Date) i flagi (przeczytane,
+ważne, odpowiedziano) stu najnowszych maili, pobrać wybrane części wiadomości
+(np. treść bez załączników), czy wyszukać numery maili które w
+temacie/treści/nadawcy/… mają podany ciąg znaków.
 W IMAP kiedykolwiek po zalogowaniu klient może też wysłać komendę **''IDLE''**
 ([[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc2177.html|RFC]]). W odpowiedzi na
@@ Linia 398: / Linia 445: @@
 Przykład komunikacji:
-<html><div style="margin-top:-1.2em"></div></html>
+<html><pre class="compact" style="margin-top:-1.2em">
-<html><pre>
 <span style="color:#700">A CAPABILITY</span>
 <span style="color:#007">* CAPABILITY IMAP4rev1 IDLE UNSELECT</span>
@@ Linia 452: / Linia 498: @@
 <span style="color:#007">+ idling</span>
 <span style="color:#007">* 51 EXISTS</span>
-<span style="color:#007">DONE</span>
+<span style="color:#700">DONE</span>
 <span style="color:#007">J OK IDLE completed</span>
-<span style="color:#700">K LOGOUT</span>
+<span style="color:#700">K FETCH 51 (INTERNALDATE BODYSTRUCTURE ENVELOPE)</span>
-<span style="color:#007">* BYE mail.example.org server closing connection</span>
+<span style="color:#007">* 51 FETCH (INTERNA… </span>
-<span style="color:#007">K OK LOGOUT completed</span>
+<span style="color:#007">…</span>
 </pre>
 </html>
@@ Linia 473: / Linia 519: @@
 ~~Zadanie.#~~
 Połącz się do swojej poczty studenckiej używając IMAP i znajdź nieprzeczytane
-wiadomości w katalogu ''Inbox''.
+wiadomości w katalogu ''Inbox''. (Jeżeli nie masz nieprzeczytanych wiadomości,
+poszukaj wiadomości na które nie wysłałeś odpowiedzi, tzn. ''UNANSWERED''.)
 ~~Zadanie.#~~
@@ Linia 490: / Linia 537: @@
 Wstępne przetworzenie maili trafiających do skrzynki na serwerze, np. wrzucanie
 do wybranych folderów na podstawie ustawionych filtrów, umożliwiają skrypty
-sieve (patrz: [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc5228|RFC]]
+sieve (patrz: [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc5228|RFC]] i
-[[http://sieve.info/|strona "domowa"]]) które można konfigurować używając
+[[https://proton.me/support/sieve-advanced-custom-filters|sensowy opis
+ważniejszych elementów języka]]) które można konfigurować np. używając
 [[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc5804|dedykowanego do tego protokołu]].
 \\
@@ Linia 513: / Linia 561: @@
   * zwykle zawiera identyfikator pozwalający znaleźć w logach serwera informacje o tej wiadomości,
   * może zawierać, za słowem kluczowym ''for'' informację o adresie wpisanym w ''RCPT TO'' z "koperty" SMTP.
+<small>
+++++ Przykładowa skomplikowana historia maila |
+<html>
+<span style="color:#700">Mail kierowany do <i>smith@example.com</i> został
+przeskanowany programem antywirusowym i wysłany do adresata,</span>
+<span style="color:#070">skąd został przekierowany do adresu <i>littlejimmy@example.com</i>,</span>
+<span style="color:#007">skąd został przesłany do adresu <i>user@example.org</i>.</span>
+I każdy kolejny serwer SMTP dodał własny nagłówek:
+<span style="color:#007">
+<pre class="compact" style="margin:0">
+<span style="color:#007">Return-path: &lt;user+abc =example=example.org@gmail.com&gt;
+Received: from mail-yb1-xb2c.google.com ([2607:f8b0:4864:20::b2c])
+    by mail.example.org with esmtps  (TLS1.3) tls TLS_ECDHE_RSA_WITH_AES_128_GCM_SHA256
+    (Exim 4.96)
+    (envelope-from &lt;user+abc_=example=example.org@gmail.com)
+    id 1tWaLw-005ThV-0Q
+    for user@example.org;
+    Sat, 11 Jan 2025 13:12:33 +0100
+Received: by mail-yb1-xb2c.google.com with SMTP id 3f1490d57ef6-e3c8ae3a3b2so3989188276.0
+        for &lt;user@example.org&gt;; Sat, 11 Jan 2025 04:12:31 -0800 (PST)
+</span><span style="color:#070">Received: by 2002:a05:6918:2743:b0:29e:22a8:4a84 with SMTP id kl3csp727682ysb;
+        Sat, 11 Jan 2025 04:11:26 -0800 (PST)
+Received: from mail-sor-f41.google.com (mail-sor-f41.google.com. [209.85.220.41])
+        by mx.google.com with SMTPS id 4fb4d7f45d1cf-5d98fe87a9fsor2448019a12.0.2025.01.11.04.11.25
+        for &lt;littlejimmy@example.com&gt;
+        (Google Transport Security);
+        Sat, 11 Jan 2025 04:11:25 -0800 (PST)
+</span><span style="color:#700">Received: by 2002:a05:7412:4:b0:139:5231:8a71 with SMTP id 4csp730573rdb;
+        Sat, 11 Jan 2025 04:11:23 -0800 (PST)
+Received: from mail22.atl91.mcsv.net (mail22.atl91.mcsv.net. [198.2.130.22])
+        by mx.google.com with ESMTPS id 3f1490d57ef6-e55be2b386esi2450299276.511.2025.01.11.04.11.22
+        for &lt;smith@example.com&gt;
+        (version=TLS1_3 cipher=TLS_AES_256_GCM_SHA384 bits=256/256);
+        Sat, 11 Jan 2025 04:11:22 -0800 (PST)
+Received: from mail22.atl91.mcsv.net ([127.0.0.1])
+        by localhost (mail22.atl91.mcsv.net [127.0.0.1]) (amavisd-new, port 10026)
+        with ESMTP id vi1BlmqBCQOU; Sat, 11 Jan 2025 12:11:22 +0000
+Received: from localhost (localhost [127.0.0.1])
+        by mail22.atl91.mcsv.net (Postfix) with ESMTP id BC4FCE0BA6
+        for &lt;smith@example.com&gt;; Sat, 11 Jan 2025 12:11:20 +0000</span>
+</pre>
+</html>
+++++
+</small>
 ~~Zadanie.#~~
@@ Linia 526: / Linia 621: @@
 Nagłówki z adresami mają składnię ''Nagłówek: nazwa <adres>[, …]'', np. \\
-''To: John Q. Public %%<john@example.com>, <smith@example.com>%%''
+''To: "John Q. Public" %%<john@example.com>, <smith@example.com>%%''
 Poza oczywistymi //From//, //To//, //Cc// i //Bcc// używa się też nagłówków
@@ Linia 579: / Linia 674: @@
 Jeżeli wiadomość składa się z więcej niż jednej części, używa się specjalnych
-typów \\ ''Content-Type: multipart/…; boundary=//separator//''.
+typów \\ ''Content-Type: multipart/…; boundary="//separator//"''.
 Te typy wskazują że treść to więcej niż jedna część i ustawiają separator
-oddzielający te części na ''--//separator//''.
+oddzielający te części na ''--//separator//'' (i za ostatnią częścią
-\\
+na ''--//separator//--'').
-Powszechnie wykorzystuje się kilka takich typów, np. ''mixed'' i ''alternate''.
+Powszechnie wykorzystuje się kilka takich typów, np. ''mixed'' czy  ''alternate''
+(<small>więcej na [[https://en.wikipedia.org/wiki/MIME#Multipart_subtypes|wikipedii]]</small>).
 Każda część wiadomości ma powinna mieć powtórzony nagłówek //Content-Type//
@@ Linia 597: / Linia 693: @@
 Przykład takiej treści:
-<html><div style="margin-top:-1.2em"></div></html>
+<html><pre class="compact" style="margin-top:-1.2em">
-<code>
+<i>… poprzednie nagłówki …</i>
-… inne nagłówki …
+Content-Type: multipart/alternate; boundary="<b>oddzielacz</b>"
-Content-Type: multipart/alternate; boundary=oddzielacz
---oddzielacz
+<span style="color:#007">--oddzielacz</span>
 Content-Type: text/plain
 Przyjdzie o **jedenastej** wieczorem.
---oddzielacz
+<span style="color:#007">--oddzielacz</span>
 Content-Type: text/html
-<html><body><p>Przyjdzie o <b>jedenastej</b> wieczorem.</p></body></html>
+&lt;html&gt;&lt;body&gt;&lt;p&gt;Przyjdzie o &lt;b&gt;jedenastej&lt;/b&gt; wieczorem.&lt;/p&gt;&lt;/body&gt;&lt;/html&gt;
---oddzielacz
+<span style="color:#007">--oddzielacz--</span>
-</code>
+</pre></html>
 ~~Zadanie.#~~
@@ Linia 620: / Linia 715: @@
 Typ ''multipart/**mixed**'' służy do wysłania kilku niezależnych części i jest
-używany do wysyłania z załącznikami.
+używany do wysyłania maili z załącznikami.
 Przykład:
-<html><div style="margin-top:-1.2em"></div></html>
+<html><pre class="compact" style="margin-top:-1.2em">
-<code>
+<i>… poprzednie nagłówki …</i>
 … inne nagłówki …
-Content-Type: multipart/mixed; boundary=fikusny_separator
+Content-Type: multipart/mixed; boundary="<b>fikusny_separator</b>"
---fikusny_separator
+<span style="color:#007">--fikusny_separator</span>
 Content-Type: text/plain
 Zobacz ten obrazek!
---fikusny_separator
+<span style="color:#007">--fikusny_separator</span>
 Content-Type: image/png
 Content-Transfer-Encoding: base64
@@ Linia 640: / Linia 735: @@
 ETvHpgjyISFAGN5YCNgjrP7GURBzioYgzEHcQ9mIFMRLHykg2AtU+0bVxCNq8am+oe6OJ8yf5QDW
 ShMmZmKfpQAAAABJRU5ErkJggg==
---fikusny_separator
+<span style="color:#007">--fikusny_separator--</span>
-</code>
+</pre></html>
 ~~Zadanie.#~~
@@ Linia 650: / Linia 745: @@
 Typu MIME moża w sobie dowolnie zagnieżdżać, więc można również:
-<code>
+<html><pre class="compact" style="margin-top:-1.2em">
-… inne nagłówki …
+<i>… poprzednie nagłówki …</i>
-Content-Type: multipart/mixed; boundary=a
+Content-Type: multipart/mixed; boundary="<b>a</b>"
---a
+<span style="color:#007">--a</span>
-Content-Type: multipart/alternative; boundary=b
+Content-Type: multipart/alternative; boundary="<b>b</b>"
---b
+<span style="color:#070">--b</span>
 Content-Type: text/plain
 Zobacz ten obrazek!
 [IMG]
---b
+<span style="color:#070">--b</span>
-Content-Type: multipart/related; boundary=c
+Content-Type: multipart/related; boundary="<b>c</b>"
---c
+<span style="color:#700">--c</span>
 Content-Type: text/html
-<html><body><p>Zobacz ten obrazek!</p>
+&lt;html&gt;&lt;body&gt;&lt;p&gt;Zobacz ten obrazek!&lt;/p&gt;
-<p><img src="cid:my-mail-img""></p></body></html>
+&lt;p&gt;&lt;img src="cid:my-mail-img""&gt;&lt;/p&gt;&lt;/body&gt;&lt;/html&gt;
---c
+<span style="color:#700">--c</span>
 Content-Type: image/png
 Content-Transfer-Encoding: base64
-Content-ID: <my-mail-img>
+Content-ID: &lt;my-mail-img&gt;
 iVBORw0KGgoAAAANSUhEUgAAABAAAAAQCAAAAAA6mKC9AAAATElEQVQY04WOOQ7AQAwCZ1b+/5dJ
 ETvHpgjyISFAGN5YCNgjrP7GURBzioYgzEHcQ9mIFMRLHykg2AtU+0bVxCNq8am+oe6OJ8yf5QDW
 ShMmZmKfpQAAAABJRU5ErkJggg==
---c
+<span style="color:#700">--c--</span>
---b
+<span style="color:#070">--b--</span>
---a
+<span style="color:#007">--a</span>
 Content-Type: text/plain
 Content-Disposition: attachment; filename="licencja.txt"
 kopyrajt 2025
---a
+<span style="color:#007">--a--</span>
-</code>
+</pre></html>
 ==== Kodowanie treści ====
@@ Linia 695: / Linia 790: @@
 Kodowanie dla danej części wiadomości można ustawić w nagłówku
-//Content-Transfer-Encoding//. Domyślna wartość to ''7bit'', nie pozwalająca w
+//**Content-Transfer-Encoding**//. Domyślna wartość to ''7bit'', nie pozwalająca w
 ogóle na użycie znaków spoza US-ASCII.
-Inne dozwolone kodowana to "normalne" ''8bit'' i ''binary'' (pierwsze ogranicza
+Inne dozwolone kodowana to "normalne" ''**8bit**'' i ''binary'' (pierwsze ogranicza
 długość linii do 998 znaków, drugie nie nakłada ograniczenia na długość linii)
 oraz ''quoted-printable'' i ''base64''.
-''Content-Transfer-Encoding: quoted-printable'' ([[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc2045#section-6.7|RFC]])
+''Content-Transfer-Encoding: **quoted-printable**'' ([[https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc2045#section-6.7|RFC]])
 bez zmian przesyła drukowalne znaki ASCII poza znakiem równości,
 natomiast całą resztę (w tym np. spacje czy znaki nowej linii) koduje jako
 ''=//XX//'', gdzie //XX// to szesnastkowa wartość kodowanego znaku.
-Powstały tekst zawija się przed 77 znakiem , wstawiając na koniec linii znak ''=''.
+Powstały tekst zawija się przed 78 znakiem, wstawiając na koniec linii znak ''=''.
 \\
 Np. ''Einstein napisał: e=mc²'' z nową linią na końcu stanie się tekstem
 ''Einstein=20napisa=C5=82:=20e=3Dmc=C2=B2=0D=0A''.
-''Content-Transfer-Encoding: quoted-printable'' używa zwykłego ''base64'' do zakodowania treści.
+''Content-Transfer-Encoding: **base64**'' używa zwykłego
+[[https://en.wikipedia.org/wiki/Base64|base64]] do zakodowania treści.
 \\
 Np. ''Einstein napisał: e=mc²'' z nową linią na końcu stanie się tekstem
@@ Linia 718: / Linia 814: @@
 Kodowanie ''base64'' jest powszechnie używane do przesyłania nietekstowych
 załączników i jest do tego celu niewydajne – base64 koduje 3 bit treści na
-bitach danych, więc objętość wiadomości rośnie o ⅓.
+bitach danych wymaga łamania wierszy wynikowego tekstu, więc po objętość
+wiadomości rośnie o ponad ⅓.
 ~~Zadanie.#~~
 Wyszukaj w swojej skrzynce przynajmniej dwa maile z polskimi znakami w treści
 które używają różnych ''Content-Transfer-Encoding''.

Jan Kończak

Narzędzia użytkownika

Narzędzia witryny

Różnice

Narzędzia strony