Narzędzia użytkownika
sk1:podstawy_narzedzia
Różnice
Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
| Both sides previous revision Poprzednia wersja Nowa wersja | Poprzednia wersja | ||
|
sk1:podstawy_narzedzia [2016/03/08 10:02] jkonczak [Powłoka systemowa – szybkie przypomnienie SOP1] |
sk1:podstawy_narzedzia [2021/10/13 19:18] (aktualna) jkonczak [Zapis poleceń] |
||
|---|---|---|---|
| Linia 5: | Linia 5: | ||
| ==== Powłoka systemowa – szybkie przypomnienie SOP1 ==== | ==== Powłoka systemowa – szybkie przypomnienie SOP1 ==== | ||
| (Tekstowa) powłoka systemowa (shell), terminal, konsola.\\ | (Tekstowa) powłoka systemowa (shell), terminal, konsola.\\ | ||
| - | Programy np. ''lxterminal'', ''konsole'' | + | Programy np. ''xfce4-terminal'', ''konsole'' |
| Zmiana użytkownika – ''su'' \\ | Zmiana użytkownika – ''su'' \\ | ||
| + | <html><small></html> | ||
| Wykonania programu na prawach innego użytkownika – ''sudo'' \\ | Wykonania programu na prawach innego użytkownika – ''sudo'' \\ | ||
| - | Użycie ''sudo'' do uruchomienia shella z prawami roota: ''sudo -s'' (lub ''sudo su'') | + | Użycie ''sudo'' do uruchomienia shella z prawami roota: ''sudo -s'' (lub ''sudo su'' lub ''sudo -i'') |
| + | <html></small></html> | ||
| Historia w konsoli: strzałki góra/dół, ''history'', ctrl+r, ''fc'' | Historia w konsoli: strzałki góra/dół, ''history'', ctrl+r, ''fc'' | ||
| Linia 23: | Linia 25: | ||
| ==== Zapis poleceń ==== | ==== Zapis poleceń ==== | ||
| - | Wzór polecenia:\\ | + | Wzór polecenia ([[https://docs.microsoft.com/pl-pl/windows-server/administration/windows-commands/command-line-syntax-key|[1]]]):\\ |
| ''polecenie {jeden|z|wielu} <argument1> [-opcja1 <argument2>] --długa_opcja=<argument3> [opcja2]'' | ''polecenie {jeden|z|wielu} <argument1> [-opcja1 <argument2>] --długa_opcja=<argument3> [opcja2]'' | ||
| Linia 30: | Linia 32: | ||
| Co trzeba wpisać w konsolę:\\ | Co trzeba wpisać w konsolę:\\ | ||
| - | ''polecenie jeden 44 -opcja1 baz --długa_opcja=x''' | + | ''polecenie jeden 44 -oja1 baz --długa_opcja=x'' |
| ==== Pomoc systemowa ==== | ==== Pomoc systemowa ==== | ||
| Linia 50: | Linia 53: | ||
| ==== Pakiety net-tools oraz iproute2 ==== | ==== Pakiety net-tools oraz iproute2 ==== | ||
| Pakiet narzędzi ''net-tools'' powstał w 1983 roku, początkowo w systemie BSD. | Pakiet narzędzi ''net-tools'' powstał w 1983 roku, początkowo w systemie BSD. | ||
| - | Od tego czasu jest utrzymywany, jednak od przeszło 10 lat jest uznawany za przstarzały i nie jest rozwijany dalej. | + | Od tego czasu jest utrzymywany, jednak od przeszło 10 lat jest uznawany za przstarzały i nie jest rozwijany dalej. \\ |
| - | W skład wchodzą: | + | W skład wchodzą: \\ |
| <html><code><b>arp</b> <small>dnsdomainname domainname</small> hostname <b>ifconfig</b> <small>ipmaddr</small> iptunnel <small>mii-tool nameif</small> netstat <small>nisdomainname plipconfig</small> rarp <b>route</b> <small>slattach ypdomainname</small></code></html> | <html><code><b>arp</b> <small>dnsdomainname domainname</small> hostname <b>ifconfig</b> <small>ipmaddr</small> iptunnel <small>mii-tool nameif</small> netstat <small>nisdomainname plipconfig</small> rarp <b>route</b> <small>slattach ypdomainname</small></code></html> | ||
| - | Około roku 2000 stworzono pakiet ''iproute2'', mający zastąpić ''net-tools'' (i inne, powstałe by udostępnić użytkownikom nowe możliwości jądra systemu Linux). | + | Około roku 2000 stworzono pakiet ''iproute2'', mający zastąpić ''net-tools'' (i inne, powstałe by udostępnić użytkownikom nowe możliwości jądra systemu Linux). \\ |
| - | Pakiet ''iproute2'' zawiera następujące polecenia: | + | Pakiet ''iproute2'' zawiera następujące polecenia: \\ |
| <html><code><small>arpd ctstat genl ifcfg ifstat</small> <b>ip</b> <small>lnstat nstat routef routel rtacct rtmon rtpr rtstat</small> ss tc</code></html> | <html><code><small>arpd ctstat genl ifcfg ifstat</small> <b>ip</b> <small>lnstat nstat routef routel rtacct rtmon rtpr rtstat</small> ss tc</code></html> | ||
| - | (Narzędzia: <html><code><b>omawiane</b> | ważne albo popularne | <small>mało znane albo zbędne</small></code></html>) | + | (Narzędzia: <html><code><b>omawiane</b> | ważne albo popularne | <small>mocno przestarzałe, mało znane albo zbędne</small></code></html>) |
| * http://www.linuxfoundation.org/collaborate/workgroups/networking/net-tools | * http://www.linuxfoundation.org/collaborate/workgroups/networking/net-tools | ||
| * http://www.linuxfoundation.org/collaborate/workgroups/networking/iproute2 | * http://www.linuxfoundation.org/collaborate/workgroups/networking/iproute2 | ||
| Linia 65: | Linia 68: | ||
| ==== Inne narzędzia ==== | ==== Inne narzędzia ==== | ||
| - | * ''iputils'' - narzędzia <html><code><b>arping</b> <small>clockdiff ipg</small> <b>ping</b> ping6 <small>rarpd rdisc</small> tftpd <b>tracepath</b> tracepath6 traceroute6</code></html> | + | * ''iputils'' [[https://wiki.linuxfoundation.org/networking/iputils|[1]]] - narzędzia <html><code><b>arping</b> <small>clockdiff ipg</small> <b>ping</b> ping6 <small>rarpd rdisc</small> tftpd <b>tracepath</b> tracepath6 traceroute6</code></html> |
| * ''traceroute'' | * ''traceroute'' | ||
| * ''mtr'' | * ''mtr'' | ||
| + | *''wireshark'' [[https://www.wireshark.org/|[2]]] | ||
| - | Program ''wireshark'' | + | <html><small></html>Stara instrukcja uruchamiania wiresharka dla osób które używają ''sudo -i'' lub ''sudo -s'' lub ''sudo su'' zamiast ''su'': |
| - | * uruchamianie: na OpenSUSE do prawidłowej pracy wymaga roota | + | * <del>uruchamianie: na OpenSUSE do prawidłowej pracy wymaga roota</del> \\ już nie, w laboratoriach wireshark został skonfigurowany z właściwymi [[https://wiki.wireshark.org/CaptureSetup/CapturePrivileges#Setting_network_privileges_for_dumpcap_if_your_kernel_and_file_system_support_file_capabilities|capabilities]] (''man 7 capabilities'') |
| * jeśli pojawi się błąd: //Can't open display://, należy wykonać ''export DISPLAY=:0'' | * jeśli pojawi się błąd: //Can't open display://, należy wykonać ''export DISPLAY=:0'' | ||
| - | * jeśli pojawi się błąd: //unable to open display :0// lub //cannot connect to X server//, \\ należy z prawami użytkownika //student// wykonać ''xhost +'' | + | * jeśli pojawi się błąd: //unable to open display :0// lub //cannot connect to X server//, \\ należy z prawami użytkownika //student// wykonać np. ''xhost +'' |
| + | <html></small></html> | ||
| ===== Interfejs sieciowy ===== | ===== Interfejs sieciowy ===== | ||
| Linia 85: | Linia 90: | ||
| | Lista adresów|''ifconfig [-a]''|''ip address [show [up]]''| | | Lista adresów|''ifconfig [-a]''|''ip address [show [up]]''| | ||
| - | Wszystkie argumenty polecenia ''ip'' można dowolnie skracać, ale jeśli skróty kolidują, narzędzie wybiera jedno rozwinięcie zamiast wyświetlić komunikat o błędzie (sic!). | + | Wszystkie argumenty polecenia ''ip'' można dowolnie skracać, ale jeśli skróty kolidują, narzędzie wybiera jedno rozwinięcie zamiast wyświetlić komunikat o błędzie (sic!). \\ |
| Np. ''ip link show'' można zapisać jako ''ip l sh'', ale ''ip l s'' jest już traktowane jako ''ip link set'' | Np. ''ip link show'' można zapisać jako ''ip l sh'', ale ''ip l s'' jest już traktowane jako ''ip link set'' | ||
| Linia 95: | Linia 100: | ||
| * bezprzewodowe karty sieciowe ''wlan, ath, wifi, radio'' | * bezprzewodowe karty sieciowe ''wlan, ath, wifi, radio'' | ||
| * ''firewire'', infiniband ''ib'' | * ''firewire'', infiniband ''ib'' | ||
| - | * urządzenia wirtualne, mostki, tunele etc. ''dummy; br, tun, tap; sit, tnl, ppp, vpn, gre'' | + | * urządzenia wirtualne, mostki, tunele etc. ''veth, dummy; br, tun, tap; sit, tnl, ppp, vpn, gre'' |
| - | Niedawno w systemie Linux zmieniono sposób nadawania nazw urządzeniom. \\ Stąd można spotkać nazwy: ''eno1, sls1, wwp2s0, wlx78e7d1ea46da'' | + | Około 2015 roku w systemie Linux zmieniono sposób nadawania nazw urządzeniom. \\ Stąd można spotkać nazwy: ''eno1, sls1, wwp2s0, wlx78e7d1ea46da'' |
| - | <html><small></html>Dotychczas to, która karta sieciowa dostanie który numer (eth0, eth1) było trudne do przewidzenia (ale stałe dla danej konfiguracji sprzętowej). Co gorsza, kolejność po dodaniu nowej karty sieciowej mogła ulec zmianie. | + | <html><small></html>Wcześniej to, która karta sieciowa dostanie który numer (eth0, eth1) było trudne do przewidzenia (ale stałe dla danej konfiguracji sprzętowej). \\ Co gorsza, kolejność po dodaniu nowej karty sieciowej lub awarii jednej z kart mogła ulec zmianie. \\ |
| - | Więcej szczegółów na: http://www.freedesktop.org/wiki/Software/systemd/PredictableNetworkInterfaceNames<html></small></html> | + | Więcej szczegółów: [[http://www.freedesktop.org/wiki/Software/systemd/PredictableNetworkInterfaceNames|[1]]] |
| + | [[https://en.wikipedia.org/wiki/Consistent_Network_Device_Naming|[2]]] | ||
| + | <html></small></html> | ||
| ===== Ustawianie adresów IP ===== | ===== Ustawianie adresów IP ===== | ||
| ==== Sprawdzanie łączności IP ==== | ==== Sprawdzanie łączności IP ==== | ||
| - | ''ping, traceroute, mtr'' | + | * ''ping <//cel//>'' |
| + | * ''traceroute {-I|-T} <//cel//>'' <html><small></html>Z uwagi na firewall Politechniki proszę używać opcji ''-I'' lub ''-T'', która go skutecznie omija<html></small></html> | ||
| + | * ''mtr <//cel//>'' | ||
| + | <html><small></html>Jako cel można podać adres IP (np. ''ping 150.254.30.29'') lub nazwę słowną (przykładowo: ''ping cs.put.poznan.pl'', ''ping lab-net-1'')<html></small></html> | ||
| + | ==== Włączanie / wyłączanie interfejsu ==== | ||
| + | |||
| + | | włączenie interfejsu | ''ifconfig //eth0// up'' | ''ip link set dev //eth0// up'' | | ||
| + | | wyłączenie interfejsu | ''ifconfig //eth0// down'' | ''ip link set dev //eth0// down'' | | ||
| - | ==== Włączanie / wyłączanie urządzenia ==== | ||
| - | * <html><code>ifconfig <i>eth0</i> up</code></html> / <html><code>ifconfig <i>eth0</i> down</code></html> | ||
| - | * <html><code>ip link set dev <i>eth0</i> up</code></html> / <html><code>ip link set dev <i>eth0</i> down</code></html> | ||
| ==== Ustawianie / dodawanie / usuwanie adresów IP ==== | ==== Ustawianie / dodawanie / usuwanie adresów IP ==== | ||
| Inne podejście w ''net-tools'' i w ''iproute2'' - ifconfig dla jednego urządzenia przydziela tylko jeden adres IPv4. | Inne podejście w ''net-tools'' i w ''iproute2'' - ifconfig dla jednego urządzenia przydziela tylko jeden adres IPv4. | ||
| - | dodanie nowego adresu do urządzenia: <html><code>ip addr add <i>10.0.0.1/25</i> dev <i>eth0</i></code></html> | + | === ip address === |
| - | \\ | + | | Dodanie nowego adresu do interfejsu | ''ip addr add //10.0.0.1/25// dev //eth0//'' | |
| - | usunięcie adresu z urządzenia: <html><code>ip addr del <i>10.0.0.1/25</i> dev <i>eth0</i></code></html> | + | | Usunięcie adresu z interfejsu | ''ip addr del //10.0.0.1/25// dev //eth0//'' | |
| - | \\ | + | | Wyczyszczenie adresów interfejsu (groźne) | ''ip addr flush dev //eth0//'' | |
| - | //Uwaga!// Każdy adres bez maski polecenie ''ip'' interpretuje jako adres z maską /32 | + | **Uwaga!** Każdy adres bez maski polecenie ''ip'' interpretuje jako adres z maską /32 |
| + | |||
| + | === ifconfig === | ||
| + | | //Zmiana// bieżącego adresu | ''ifconfig //eth0// [//10.0.0.1//] [netmask //255.255.255.128//]'' | | ||
| + | | Dodanie nowego adresu do urządzenia \\ (tworząc alias urządzenia) | ''ifconfig //eth0:something// //10.0.0.1// …'' | | ||
| + | | 'Usunięcie' dodatkowego adresu do urządzenia \\ (usunięcie aliasu) | ''ifconfig //eth0:something// down'' | | ||
| + | |||
| + | <html><small></html> | ||
| + | Polecenie ''ifconfig'' pozwala na zmianę wielu ustawień naraz, dla przykładu poniższe polecenie ustawi adres i włączy interfejs: \\ | ||
| + | ''ifconfig dummy0 192.168.0.1 netmask 255.255.255.0 up'' | ||
| + | <html></small></html> | ||
| + | |||
| + | ==== Przykładowe wyniki poleceń ==== | ||
| + | |||
| + | === ifconfig / ip address === | ||
| + | <html><pre> | ||
| + | <b>/ # ip a</b> | ||
| + | 10: eth0: <BROADCAST,MULTICAST,UP,LOWER_UP> mtu 1500 qdisc noqueue state UP group default qlen 1000 | ||
| + | link/ether da:a8:fb:92:2d:df brd ff:ff:ff:ff:ff:ff link-netnsid 0 | ||
| + | inet <span title="Adres IPv4 na tym interfejsie" style="background-color:rgba(0,255,0,0.2)">192.168.5.2</span><span title="Maska sieci" style="background-color:rgba(128,0,128,0.2)">/30</span> <span title="Adres rozgłoszeniowy (nie adres komputera!)" style="background-color:rgba(0,0,255,0.1)">brd 192.168.5.3</span> scope link eth0 | ||
| + | valid_lft forever preferred_lft forever | ||
| + | inet <span title="Adres IPv4 na tym interfejsie" style="background-color:rgba(0,255,0,0.2)">172.19.67.0</span><span title="Maska sieci" style="background-color:rgba(128,0,128,0.2)">/19</span> <span title="Adres rozgłoszeniowy (nie adres komputera!)" style="background-color:rgba(0,0,255,0.1)">brd 172.19.95.255</span> scope global eth0:1 | ||
| + | valid_lft forever preferred_lft forever | ||
| + | inet <span title="Adres IPv4 na tym interfejsie" style="background-color:rgba(0,255,0,0.2)">10.42.0.238</span><span title="Maska sieci" style="background-color:rgba(128,0,128,0.2)">/24</span> scope global eth0 | ||
| + | valid_lft forever preferred_lft forever | ||
| + | inet6 fe80::d8a8:fbff:fe92:2ddf/64 scope link | ||
| + | valid_lft forever preferred_lft forever | ||
| - | Wyczyszczenie adresów: ''ip addr flush [dev eth0]'' | + | <b>/ # ifconfig</b> |
| + | eth0 Link encap:Ethernet HWaddr DA:A8:FB:92:2D:DF | ||
| + | inet addr:<span title="Adres IPv4 na tym interfejsie" style="background-color:rgba(0,255,0,0.2)">192.168.5.2</span> Bcast:192.168.5.3 Mask:<span title="Maska sieci" style="background-color:rgba(128,0,128,0.2)">255.255.255.252</span> | ||
| + | inet6 addr: fe80::d8a8:fbff:fe92:2ddf/64 Scope:Link | ||
| + | UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1 | ||
| + | RX packets:1326 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0 | ||
| + | TX packets:1063 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0 | ||
| + | collisions:0 txqueuelen:1000 | ||
| + | RX bytes:2681637 (2.5 MiB) TX bytes:123670 (120.7 KiB) | ||
| - | //Zmiana// bieżącego adresu: <html><code>ifconfig <i>eth0</i> [<i>10.0.0.1</i>] [netmask <i>255.255.255.128</i>]</code></html> | + | eth0:1 Link encap:Ethernet HWaddr DA:A8:FB:92:2D:DF |
| - | \\ | + | inet addr:<span title="Adres IPv4 na tym interfejsie" style="background-color:rgba(0,255,0,0.2)">172.19.67.0</span> Bcast:172.19.95.255 Mask:<span title="Maska sieci" style="background-color:rgba(128,0,128,0.2)">255.255.224.0</span> |
| - | Dodanie nowego adresu do urządzenia (tworząc alias urządzenia): <html><code>ifconfig <i>eth0:something</i> <i>10.0.0.1</i></code></html> | + | UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1 |
| - | \\ | + | </pre></html> |
| - | 'Usunięcie' dodatkowego adresu do urządzenia (usunięcie aliasu): <html><code>ifconfig <i>eth0:something</i> down</code></html> | + | |
| + | <html><small></html> | ||
| + | ===== [Ekstra] Windows ===== | ||
| + | Do wyświetlenia listy interfejsów i adresów IP służy m. inn. komenda ''ipconfig'', domyślnie pokazująca tylko aktywne interfejsy; ''ipconfig /all'' pokaże wszystkie. \\ | ||
| + | Adresy IP można ustawić z "okienek". Garść zrzutów z ekranu tutaj: http://www.tp-link.com.pl/faq-14.html \\ | ||
| + | Z linii poleceń należy użyć komendy ''netsh'', kontekstu ''netsh interface ip'' https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb490943.aspx \\ | ||
| + | Windows dostarcza z systemem programy ''ping'' (przełączniki nie są zgodne; patrz ''ping /?'') i ''tracert''. | ||
| + | <html></small></html> | ||
sk1/podstawy_narzedzia.1457427725.txt.gz · ostatnio zmienione: 2016/03/08 10:02 przez jkonczak
Narzędzia strony
Wszystkie treści w tym wiki, którym nie przyporządkowano licencji, podlegają licencji: Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License
