Rynek IT wzrósł w Polsce w 2001 r. o 5% ale też jednocześnie o 5% zmalał

Na przełomie lutego i marca br. ukazała się kolejna edycja raportu DiS, poświęconego rynkowi usług informatycznych i oprogramowania w Polsce. Raport zawiera próbę oceny rynku oprogramowania i usług opartą na analizie trendów wieloletnich, z uwzględnieniem wstępnych wyników sektora informatyki w Polsce w roku 2001. DiS ocenia, że rok 2001 był najtrudniejszy dla branży IT od wielu lat. Dynamika wzrostu rynku IT w Polsce była nadal dodatnia, ale już tylko w odniesieniu do dolara (o ok. 5%). Obliczanie dynamiki rynku w złotówkach wykazało spadek wartości rynku IT (o 1,4%). Tak więc po uwzględnieniu inflacji, rynek IT zmniejszył się w cenach stałych - aż o ok. 5%.

Jeszcze lata 1996-2000 były okresem żywiołowej implementacji technik IT w wielu sektorach gospodarki. Jeszcze do 1999 r. rozwój rynku IT przekraczał średnioroczną dynamikę 20% (liczoną tradycyjnie przez dostawców w dolarach). Wynikało to z tego, iż nasza gospodarka do niedawna była bardzo spragniona nowych technik, której dotąd jej brakowało. Obecnie rzadko który użytkownik korporacyjny kupuje nowe narzędzia informatyki będąc ich w ogóle pozbawionym. Rosną też wymagania użytkowników, którzy na dodatek nie chcą już kupować wszystkiego za wszelką cenę.

Przed krajowym sektorem IT staje trudne zadanie dobrego przygotowania się w okresie dekoniunktury do nadchodzącego okresu przyspieszenia. Trudno jednoznacznie wyrokować, czy stagnacja w sektorze IT obejmie tylko lata 2001-2003, czy dotknie także roku 2004. Wiele zależy tu od tempa stymulacji przemian gospodarczych, na które sektor IT nie ma bezpośredniego wpływu.

Dynamika zmian w latach 2000-2001

Globalna wartość rynku IT w Polsce według analiz DiS opartych na wynikach działalności ponad 1100 firm informatycznych wyniosła w 2000 r. 3,1 mld USD, co oznaczało roczną dolarową dynamikę wzrostu równą 9,16% oraz dynamikę złotówkową równą 19,6%. Po odjęciu inflacji (a więc w cenach stałych) dynamika rynku IT okazała się w tym czasie bardzo bliska dynamice dolarowej, osiągając wartość 9,1%.

Analogiczne obliczenia za rok 2001, oparte na razie na danych z działalności mniejszej liczby firm informatycznych wykazują pewną przecenę rynku. Jego wzrost w roku 2001 liczony w dolarach osiągnął co prawda tempo 4,71%, ale w złotówkach stanowiło to minus 1,4%, co przy inflacji 3,6% - w cenach stałych - oznacza spadek o 5,0%.

Zmiany w roku 2001 nie oznaczają równomiernego spadku we wszystkich dziedzinach informatyki. Najwięcej stracił na nich rynek PC i rynek serwerów, których wartość w 2001 roku nawet w dolarach spadła (o ponad 5%). W tym samym okresie rynek oprogramowania wzrósł w tej walucie o 8,72%, podczas gdy rynek usług aż o 18,38%. (...)

Kryzysowy komentarz

Kryzys wyników nie oznacza, że na rynku IT nastąpiła stagnacja. Wręcz przeciwnie, katalog wydarzeń, zawartych nowych kontraktów, zmian w ofercie, w minionych dwóch latach okazał się olbrzymi. Zmiany na rynku informatyki w Polsce wynikły jednak nie tylko z przemian możliwości technicznych. Zmieniło się także otoczenie gospodarcze. Wielu inwestorów zauważyło, że wszelkie techniki informatyczne, czy to procesory, oprogramowanie systemowe, aplikacje, czy organizacja pracy, to narzędzia łatwo poddające się naśladownictwu (nie mylić z piractwem). Dlatego nadchodzi czas, kiedy informatyka sama w sobie, nie tylko z winy kryzysów gospodarczych, może ulegać pewnej deprecjacji. Może się to zjawisko wydać niekorzystne samym informatykom. W dłuższej perspektywie jednak będzie ono oznaczało szansę upowszechnienia informatyki wśród dziedzin, gdzie dotąd jej zastosowanie było ekonomicznie nieuzasadnione. Dla przykładu: nadal niedostatecznie skomputeryzowane są nasze krajowe służby publiczne. Również użytkownicy indywidualni i małe przedsiębiorstwa są tymi, którzy wreszcie kupią narzędzia informatyki, będące dla nich dotąd w wielu przypadkach dobrem nazbyt luksusowym. Obniżone koszty wdrożeń informatyki mogą stanowić więc szansę do wykorzystania przez zapóźnione dotąd obszary. Informatyka stanie się również w tych obszarach pewnym standardem, od którego nie będzie odwrotu.

Andrzej Dyżewski