Kazimierz Dolny nad Wisłą, 11-13 października 1999 r.

Podsumowanie

Konferencja została zorganizowana przez Sekcję Inżynierii Oprogramowania Polskiego Towarzystwa Informatycznego oraz Katedrę Zastosowań Informatyki Politechniki Gdańskiej i Katedrę Informatyki Politechniki Lubelskiej. Patronat nad Konferencja sprawowały Komitet Informatyki PAN, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji, Polskie Towarzystwo Informatyczne oraz Rada Informatyki przy Prezesie Rady Ministrów RP.

Geneza Konferencji

Prace nad organizacją Konferencji zostały podjęte z końcem 1998 roku i były poprzedzone wieloma zdarzeniami wskazującymi na rosnące w kraju zainteresowanie problematyką inżynierii oprogramowania. Niektóre z tych zdarzeń warto tu przytoczyć, ponieważ ukazują szerszy kontekst związany z przygotowaniem Konferencji:
. lipiec 1997 - utworzenie Inicjatywy na rzecz Poprawy Procesów Programowych (IP3),
. październik 1997 - międzynarodowa sesja poświęcona poprawie technologii oprogramowania na konferencji Infoman'97 w Gdańsku,
. czerwiec 1998 i 1999 - Letnie Szkoły PTI w Szczyrku, listopad 1998 - Spotkania PTI w Mrągowie,
. 1998 - Software Engineering Education Symposium w Poznaniu, . 1998-99 - projekt EU INSPIRE poświęcony poprawie procesów w krajowych firmach informatycznych,
. idea utworzenia w Kraju Instytutu Inżynierii Oprogramowania (po raz pierwszy zgłoszona na II Konferencji Informatyka na wyższych uczelniach dla gospodarki narodowej w listopadzie 1996 r. w Gdańsku).

Powyższe wydarzenia zainteresowały krajowe środowiska badawcze, wytwórcze, wdrożeniowe i inne zajmujące się informatyką. Wskazywało to jednoznacznie na celowość działań zmierzających do utworzenia stałej platformy służącej wymianie doświadczeń, weryfikacji wyników badawczych i ocenie nowych idei w dziedzinie inżynierii oprogramowania - Krajowej Konferencji Inżynierii Oprogramowania. Konferencja jest otwarta dla prezentacji praktyk i doświadczeń w zakresie wytwarzania i eksploatacji oprogramowania, zarządzania projektami (zarówno po stronie dostawcy, jak i klienta), podejścia do zagadnień jakości oraz dla propozycji dotyczących nowych metod i technik, które mają potencjał poprawy obecnego stanu technologii i dla nowych idei, które wskażą dalsze drogi rozwoju.

Program KKIO'99

Program KKIO'99 obejmował następujące kategorie prezentacji: zaproszone wykłady, recenzowane referaty oraz dyskusje panelowe. Oprócz tego w programie zmieszczono kilka prezentacji firm sponsorujących.

Cztery zaproszone wykłady były prezentowane przez międzynarodowych ekspertów, którzy przedstawili zagadnienia dotyczące roli eksperymentu w badaniach nad inżynierią oprogramowania, zarządzania projektami w warunkach intensywnych zmian, oceny korzyści z technologii informacyjnych oraz problemów i wyzwań w zakresie jakości oprogramowania.

W ramach sesji artykułów recenzowanych przedstawiono 25 referatów i 6 prezentacji plakatowych. Zostały one pogrupowane w sesjach dotyczących zagadnień: poprawy procesów, oceny i zarządzania jakością, zarządzania projektami, inżynierii wymagań oraz metod wytwarzania i wielokrotnego wykorzystania oprogramowania.

Spośród wielu interesujących wystąpień warto zwrócić uwagę na prezentacje wyników projektu EU INSPIRE poświeconego eksperymentom ukierunkowanym na poprawę technologii oprogramowania w kilku krajowych firmach informatycznych. Wskazują one na możliwości, ale również na problemy, z którymi muszą się liczyć te firmy, które podejmą wysiłek doskonalenia procesów wytwarzania oprogramowania.

W ramach konferencji przeprowadzono również dwie sesje panelowe. Pierwsza, pod prowokującym tytułem "Czy w Polsce jest potrzebny Instytut Inżynierii Oprogramowania?", była poświęcona problemowi wytworzenia właściwej infrastruktury dla badań eksperymentalnych oraz zagadnieniom efektywnego transferu technologii. Druga dotyczyła problemu poprawy efektywności i skuteczności edukacji w zakresie inżynierii oprogramowania.

Nie zawiedli również krajowi wydawcy, a dostarczone przez nich egzemplarze książek z zakresu informatyki były do dyspozycji uczestników konferencji.

KKIO'99 w oczach uczestników

Uczestników konferencji poproszono o jej ocenę w załączonej do materiałów ankiecie. Na 149 zarejestrowanych uczestników zebrano 74 wypełnione ankiety. Poniżej zamieszczono podsumowanie wyników tych ankiet.
. Na pytanie "Czy KKIO powinna być kontynuowana?" - wszyscy respondenci odpowiedzieli: TAK;
. Uczestnicy ocenili różne aspekty KKIO'99 w skali 1-5 (w nawiasach podano liczby respondentów w poszczególnych kategoriach):

Kategorie uczestników:
U - uczelnie, W - wytwórcy, K -klienci, Ko - konsulting, I - inni.

Ogólnie proporcja uczestników konferencji reprezentujących środowiska badawcze do uczestników reprezentujących przemysł informatyczny była jak 1:1.

Podsumowanie KKIO'99

Na podstawie ankiet oraz z bezpośrednio przekazywanych komentarzy i własnych obserwacji, KKIO'99 należy uznać za imprezę udaną. Udało się zgromadzić znaczną liczbę uczestników - przerosła ona oczekiwania organizatorów, co doprowadziło do pewnych zakłóceń podczas zakwaterowania uczestników. Obrady były "żywe", a sala konferencyjna zapełniona aż do ostatniej prezentacji. Stosunkowo niskiej jakości było wyposażenie konferencyjne (ciasna sala, niezbyt dobre nagłośnienie), co odbiło się również na jakości prezentacji. Mimo tych niedostatków, ocena programu konferencji oraz pozostałych aspektów jej organizacji była pozytywna.

Jako udaną należy również ocenić pierwszą próbę integracji środowisk badawczych i przemysłowych. Chociaż na pewno daleko jeszcze do pełnego porozumienia (i zrozumienia), to obserwacja obrad daje podstawę przynajmniej do stwierdzenia, że wysłuchiwano się nawzajem z uwagą (co nie zawsze oznacza: z akceptacją). Przytoczę tu fragment jednej z opinii nadesłanych mi po konferencji: "Połączenie świata akademickiego i przemysłowego jest trudne, ale możliwe. Ludzie z przemysłu słuchali prezentacji akademickich, ludzie z uczelni słuchali tych z przemysłu. To było fajne. DOBRY KIERUNEK !!!"

Odrębnego komentarza wymaga dyskusja panelowa poświęcona idei powołania w Kraju Instytutu Inżynierii Oprogramowania. Dyskusja ta wzbudziła duże zainteresowanie uczestników, a wprowadzeniem do niej był również zaproszony wykład prof. Rombacha, który prowadzi w RFN taki instytut od 1996 roku. Wśród panelistów przewidziano głosy: dużych krajowych firm informatycznych (dyr. Z. Beker z Prokomu), międzynarodowych firm ulokowanych w kraju (dr B. Machowski z Motoroli), środowiska firm informatycznych i telekomunikacyjnych (Prezes W. Iszkowski z Krajowej Izby Informatyki i Telekomunikacji), a także głos reprezentanta Rządu RP. Niestety, tego ostatniego głosu zabrakło (konferencja odbywała się w okresie gwałtownych zmian w MSWiA i delegat został w ostatniej chwili odwołany). Wszyscy pozostali paneliści zdecydowanie poparli ideę utworzenia w Polsce Instytutu Inżynierii Oprogramowania, deklarując wsparcie (również materialnej. Jednocześnie ich wypowiedzi wyczerpały większość czasu przeznaczonego na panel, wiec zabrakło go na wysłuchanie wypowiedzi z sali. Tak więc dalsza dyskusja była bardzo ograniczona, chociaż wyraźnie dawało się wyczuć poparcie dla tej idei (potwierdzone również w dyskusjach kuluarowych). Ponieważ jako przewodniczący panelu, niżej podpisany podjął decyzję o jego nie przedłużaniu, chciałbym w tym miejscu wyjaśnić stojące za tym motywy: uznałem, że wobec wyraźnej zbieżności poglądów obecnych na sali, a jednocześnie przy braku głosu reprezentującego czynniki decydujące o zaangażowaniu w sprawę Instytutu Inżynierii Oprogramowania pieniędzy podatników, dalsze przedłużanie dyskusji nie wniesie zasadniczo nowych elementów, a naruszy bardzo napięty harmonogram konferencji. Brak w panelu decydentów środków publicznych wskazywał na to, że idea utworzenia IIO musi jeszcze "dojrzewać" i być może powinna stać się przedmiotem ponownej dyskusji na konferencji KKIO'2000 (warto tu przypomnieć, że wszystkie podobne placówki utworzone w innych krajach są wspierane na poziomie nie mniejszym niż 30% ich budżetu z pieniędzy podatników - szczegóły można znaleźć we wprowadzeniu do panelu, w materiałach KKIO'99).

Dalsze materiały związane z podsumowaniem konferencji KKIO'99 oraz serwis zdjęciowy konferencji znajduje się na stronie http://www.eti.pg.gda.pl/kkio/

Co dalej?

Jedno jest pewne: Konferencja Inżynierii Oprogramowania będzie kontynuowana. Pierwszy krok został zrobiony i był niewątpliwie udany. Drugiej edycji Konferencji podjęło się środowisko krakowskie. W najbliższym czasie będą rozpowszechniane dokładne informacje dotyczące tego wydarzenia.

Janusz Górski

Przewodniczący Komitetu Programowego KKIO'99