Informatyka w szkole

Relacja z konferencji

1. Historia

Konferencje ,,Informatyka w Szkole" są organizowane już od sześciu lat. Inicjatywa wyszła od osób skupionych wokół NOT I ZETO w Wałbrzychu. Instytucje te brały udział w organizowaniu pierwszych pięciu konferencji. Ambicją inicjatorów było, aby „spotkania wałbrzyskie stały się ogólnopolskim forum wymiany poglądów i opinii oraz wytyczyły kierunki prac nad rozwojem metodyki stosowania mikrokomputerów w dydaktyce" (cytat ze wstępu do materiałów II Konferencji). Ten pierwszy cel został na pewno osiągnięty i rokrocznie około stu nauczycieli spotyka się z gronem osób pracujących w kraju na rzecz komputerowego wspomagania nauczania, wpływając


jednocześnie na ukierunkowanie tych prac. Podobne cele starano się realizować organizując VI Konferencję, która odbyła się w dniach 17-20 września 1990 roku w Błażejewku k. Kórnika.
Od roku 1988 kieruję sprawami programowymi konferencji, starając się nadać im w miarę jednolity merytorycznie charakter. I tak IV Konferencja w roku 1988 była przeglądem krajowych prac nad stosowaniem komputerów w nauczaniu różnych przedmiotów nieinformatycznych. Program V Konferencji składał się z pięciu dwu- do trzygodzinnych wykładów poświęconych tym aspektom informatyki (jak grafika komputerowa, bazy danych, obliczenia numeryczne czy efektywność obliczeń), które znajdują największe zastosowanie w szkołach średnich. Na tych dwóch konferencjach uczestnicy mieli także możność przedstawienia uprzednio zgłoszonych komunikatów. Ostatnia, VI Konferencja była całkowicie poświęcona prezentacji oprogramowania dydaktycznego. Od roku 1988 uczestnicy otrzymują komplet materiałów na początku konferencji.

2. Przebieg VI Konferencji

Program. Program konferencji był wypełniony głównie prezentacjami oprogramowania przy komputerach. Dodatkowo, w przypadku kilku najważniejszych grup oprogramowania, o wewnętrznej spójnej koncepcji, ich autorzy przedstawili w trakcie sesji plenarnych najważniejsze cechy swoich pomysłów i produktów. Wygłoszono referaty omawiające: komputer IBM PC jako procesor plików (file server) sieci Juniorów (P. Krzysztofiak), systemy autorskie dla Juniorów (A. Czerwiński i W. Rudolf), ofertę firmy Vulcan (F. Sapiński), funkcje i zadania programów komputerowych w nauczaniu chemii (A. Burewicz), matematykę w komputerowych obrazkach (B. Feluch), symulacje procesów fizycznych (J. Młodzianowski), komputerowe wspomaganie zajęć z fizyki w szkole średniej (S. Rychlik) i ogólną koncepcję komputerowego wspomagania zajęć z informatyki (M.M. Sysło).
Nadesłano 97 kart katalogowych oprogramowania; wszystkie zgłoszone programy zostały zaakceptowane do prezentacji podczas konferencji. Podejmując taką decyzję kierowano się dewizą, że najlepszym recenzentem i selektorem oprogramowania są sami jego użytkownicy. Programy dotyczyły następujących dziedzin: biologii (1), chemii (16), fizyki (30), geodezji (2), geografii (3), historii (1), informatyki (23), matematyki (7), metod numerycznych (3), nauczania języków (1), ochrony środowiska (2), pedagogiki (1), pomocy w 0administrowaniu szkołą (2), statystyki (3) i techniki (2). Większość, przedstawionego oprogramowania była wykonana w ramach programów RRL 14 i RRL 16. Zwraca uwagę stosunkowo mała liczba systemów przeznaczonych do wspomagania zajęć z matematyki, chociaż wiadomo, że takie oprogramowanie jest intensywnie rozwijane, m. in. w Uniwersytecie Warszawskim.
Godny podkreślenia jest fakt, że 54 systemy były przeznaczone na Juniory, 11 na Juniory i IBM PC, a 32 na same IBM PC. Liczby te świadczą o dużym zaangażowaniu wielu zespołów, które w ostatnich dwu, trzech latach pracowały nad oprogramowaniem polskiego komputera szkolnego.
Uczestnicy konferencji otrzymali Katalog oprogramowania dydaktycznego przygotowany według jednolitego wzoru karty katalogowej (zaproponowanego przez autora tek relacji), która staje się standardem w dokumentowaniu oprogramowania. Katalog jest zwartym zbiorem kart dokumentujących oprogramowanie przedstawione podczas konferencji. Wyróżnia się szatą graficzną i zyskał duże uznanie uczestników konferencji.
W trakcie konferencji kilka firm (m. in. Mera-Poltik, OFEK, Vulcan i Elwro) prezentowało i sprzedawało swoje produkty informatyczne: publikacje, oprogramowanie, sprzęt i akcesoria.
Zgodnie z wnioskami uczestników poprzednich konferencji. w przedostatnim dniu odbyła się dyskusja, która dotyczyła przede wszystkim spraw związanych z wytwarzaniem (w tym także finansowaniem), wdrażaniem i rozpowszechnianiem oprogramowania dla szkół. Dyskusja miała określić stan prac w kraju nad oprogramowaniem komputerów przeznaczonych do szeroko rozumianej edukacji. Ze względu na wagę spraw przewidziano udział' w dyskusji specjalnie zaproszonych na tę okazję gości: profesorów Wojciecha Cellarego (głównego konstruktora komputerów Junior), Wacława Kasprzaka (koordynatora programu RRL14), Antoniego Mazurkiewicza (koordynatora programu RRL 16) i Jana Węglarza (członka zespołu ekspertów przy MEN). Koordynatora programu RRL16 reprezentował dr Jan Dunin-Borkowski. Ze względu na inne obowiązki panowie Cellary i Węglarz dysponowali jedynie dwoma godzinami. Z tego powodu dyskusję podzielono na dwie części. W pierwszej wystąpili zaproszeni goście i dyrektor Wydziału ds. Informatyki w MEN p. Jerzy Dałek, a w drugiej odbyła się dyskusja otwarta. Relacja z dyskusji zostanie zamieszczona w czasopiśmie Komputer w Szkole.

Organizacja konferencji. Organizatorami VI Konferencji byli: Instytut Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego, MEN i Ogólnopolska Fundacja Edukacji Komputerowej (OFER), Oddział Wielkopolski w Poznaniu. Komitet organizacyjny tworzyli: Maciej M. Sysło (Instytut Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego) - przewodniczący, Krzysztof Święcicki (MEN) oraz Magdalena Kraszewska i Ryszard Stefanowski COFEK). Instytucje i osoby organizujące konferencję nie dzielą odpowiedzialności między sobą za poszczególne jej sfery, niemniej M.M. Sysło wziął na siebie sprawy merytoryczne, MEN - finansowanie udziału ponad 100 wizytatorów ds. informatyki i nauczycieli; a OFEK - większość spraw organizacyjnych: Organizacja i obsługa techniczna konferencji zyskały duże uznanie uczestników i głównego sponsora - MEN.

3. Wnioski
Wnioski z konferencji można podzielić na dwie grupy. Najważniejsze dotyczą oprogramowania i w skrócie brzmią:
Generalna strategia. Wiele głosów i wniosków, adresowanych do ministerstwa w różnych sprawach związanych ze sferą edukacji informatycznej, wskazywało na brak pełnej znajomości generalnej strategii MEN w tym zakresie. Mówili o tym także goście konferencji - ostatnie decyzje dotyczące, wyposażenia szkół w komputery zgodne z IBM PC zostały podjęte przez grono, w którym nie znalazły się osoby dotychczas decydujące o kształcie edukacji z komputerem. Dlatego naturalny staje się wniosek, by została przedstawiona obecna koncepcja komputeryzacji szkolnictwa realizowana przez MEN i by umożliwić takiemu gronu, jak uczestnicy konferencji, otwartą dyskusję na ten temat. Zebrane głosy pozwoliłyby uwzględnić w projektach i planach resortu oczekiwania nauczycieli 'i szkół.
Podnoszono także sprawę uaktualnienia programu nauczania elementów informatyki w szkołach średnich. Na przykład w nowym programie inaczej należy potraktować języki programowania, które utraciły już swoją pierwszoplanową rolę w nauczaniu elementów informatyki.
Rozpowszechnianie. Należy utworzyć instytucję zajmującą się w sposób profesjonalny dystrybucją oprogramowania dydaktycznego. Zajmowałaby się ona rozpowszechnianiem oprogramowania nabywanego centralnie, a także realizacją indywidualnych zamówień szkół i nauczycieli. Ponadto instytucja ta mogłaby prowadzić i wydawać katalog oprogramowania dydaktycznego.
Finansowanie. Przy podziale pieniędzy na różne sfery komputeryzacji szkolnictwa należy z góry wydzielić fundusze na oprogramowanie, w skali odpowiednio proporcjonalnej do wydatków przewidzianych na sprzęt. Jest to wniosek zarówno twórców oprogramowania, koordynatorów programów, jak i prof. Węglarza, gdyż wydatki te nie mieszczą się w żadnej kategorii działalności rozważanych i finansowanych przez MEN (a ostatnio także przez KBN).
Inne wnioski zebrała i uchwaliła komisja wnioskowa powołana na początku konferencji i przekazała organizatorom po zakończeniu swoich prac. Jedna lista wniosków jest skierowana bezpośrednio do ministerstwa, druga zaś dotyczy strony organizacyjnej obecnej i przyszłych konferencji., Podobnie jak poprzednio, MEN i pozostali organizatorzy przygotowują odpowiedzi na te wnioski na następną konferencję i jednocześnie uwzględnią zawarte w nich propozycje w swojej pracy.
Wnioski kierowane do MEN każdego roku zawierają te same postulaty dotyczące podstawowych kwestii związanych z komputeryzacją nauczania. Wśród nich są sprawy: braku podręczników i literatury informatycznej, usprawnienia systemu szkolenia nauczycieli, wprowadzenia stopnia specjalizacji z informatyki, zmian w programach nauczania, uwzględniających obecność komputerów jako pomocy naukowych, ciągłego zaopatrywania szkół w oprogramowanie edukacyjne, braku technicznej obsługi sprzętu w szkołach i powołania do życia olimpiady informatycznej.
Do najważniejszych wniosków skierowanych do organizatorów można zaliczyć propozycje udziału gości z ,zagranicy oraz zaplanowania wykładu o najnowszych osiągnięciach światowej informatyki.
Maciej M. Sysło Wrocław