Krótki kurs języka P (16)
Prawidłowy
Jest to przymiotnik nadużywany. Często pod wpływem języka rosyjskiego wprowadza się go do tekstu zamiast przymiotników słuszny, właściwy, należyty, odpowiedni, poprawny, normalny, a nawet dobry. Zamiast np. prawidłowe przepisy piszemy właściwe przepisy, zamiast prawidłowy wniosek — słuszny wniosek, zamiast prawidłowa wymowa — poprawna wymowa, zamiast prawidłowa rozgrywka — dobra rozgrywka, zamiast prawidłowy rozwój — normalny rozwój.
Prędkość
W języku nauk ścisłych i techniki rzeczownik ten ma znaczenie terminu i nie powinno się go używać wymiennie z rzeczownikiem szybkość. Prędkość jest to stosunek drogi do czasu, w którym tę drogę przebyto. Jednostką prędkości są więc np. kilometry na godzinę. Szybkość natomiast jest to stosunek zmiany zachodzącej w jakimś zjawisku do czasu; mamy więc np. szybkość reakcji, jonizacji, programowania itp.
Proces
Jest to rzeczownik często i z upodobaniem używany przez autorów, nie tylko zresztą tekstów z dziedziny informatyki. Proces oznacza przede wszystkim “zmiany zachodzące w kolejnych stadiach rozwoju” i w tym znaczeniu powszechnie tego wyrazu używamy. Mówi się więc o procesie technologicznym, produkcyjnym, metabolicznym, chemicznym itp.
Niestety, wyraz proces jest nadużywany w innym znaczeniu; pisze się np. proces pisania, proces programowania, proces mielenia, proces toczenia, proces chłodzenia — wówczas, gdy wystarczy samo pisanie, programowanie, mielenie, toczenie, chłodzenie, jako że są to procesy. Rzeczownik proces jest natrętnym wyrażeniem z języka “naukowego”. Wyrazu tego używa się niesłusznie także w znaczeniu “przebieg”, “postępowanie”, “zjawisko” itp.
Przeprowadzać
Jest to jeden z natrętnych czasowników pochodzenia obcego, nadużywany w znaczeniu “wykonywać”, “prowadzić”, “robić”, “dokonywać”. Zamiast przeprowadzać porządki piszemy raczej porządkować, zamiast przeprowadzać uszeregowanie — szeregować itp.
Przestrzegać
Przypominamy: czasownik ten rządzi dopełniaczem kogo, czego. Piszemy więc przestrzegać przepisów, zaleceń, tajemnicy (nie: przestrzegać przepisy, zalecenia, tajemnicę).
Przy
Jest to zaimek nadużywany. Razi stosowanie go wówczas, gdy wskazuje się na czas (lepiej: podczas czego, przed czym, po czym) lub przyczynę (lepiej: wobec czego, ze względu na co, z powodu czego). Zamiast przy udziale, przy użyciu, przy zastosowaniu lepiej pisać z udziałem, z użyciem, z zastosowaniem. “Wyrażenie: obserwacje przy użyciu urządzeń jest zdecydowanie rażące […] Zamiast przy uwzględnieniu lepiej z uwzględnieniem […] Wykorzystanie silnika przy mocy tej a tej jest stylizacją nieudaną. Wszystkie omawiane zdania dotyczą zagadnień naukowych i technicznych, ale i forma zdań jest również zagadnieniem w pewnym sensie technicznym: warto dbać o technikę formułowania myśli…” — pisał prof. W. Doroszewski. Zamiast np. przy temperaturze 20°C lepiej pisać w temperaturze 20°C.
Przyłożyć
W tekstach związanych z techniką, zwłaszcza zaś z elektrotechniką, elektroniką i informatyką, zamiast np. przyłożyć napięcie, prąd, sygnał itd. lepiej pisać doprowadzić napięcie, prąd, sygnał itp.
ARA
