Minister Edukacji Narodowej
Stanowisko Zarządu Głównego Polskiego
Towarzystwa Informatycznego w sprawie edukacji informatycznej w polskim
zreformowanym szkolnictwie ponadgimnazjalnym.
Powstałe w maju 1981 roku, Polskie
Towarzystwo Informatyczne jest najstarszą polską organizacją społeczną
zrzeszającą profesjonalnych informatyków. Jednym z naczelnych celów statutowych
naszego Towarzystwa jest wniesienie wkładu w dzieło przekształcenia Polaków w
świadomy naród przygotowany do właściwego funkcjonowania w „społeczeństwie
globalnej informacji". Jako profesjonalni informatycy, na co dzień doświadczamy
ujemnych skutków pracy nad wdrażaniem nowoczesnych technologii informacyjnych w
społeczeństwie mentalnie i pojęciowo nie przygotowanym do realizacji szans
stwarzanych przez nowoczesne technologie informacyjne. Zdajemy sobie sprawę, w
jak dużym stopniu brak wiedzy informatycznej wpływa na marnotrawienie potencjału
intelektualnej energii ludzkiej oraz olbrzymich zasobów materialnych. Zasoby te
w bardziej sprzyjających warunkach mogłyby być wykorzystane z większą korzyścią
społeczną.
W tej sytuacji z dużym zadowoleniem
obserwujemy postępy wprowadzanej w Polsce reformy edukacji zwłaszcza w aspekcie
informatycznej edukacji społeczeństwa. Mimo pewnych braków, z satysfakcją
odnotowaliśmy fakt wprowadzenia nauczania informatyki na wczesnych etapach
edukacji szkolnej.
Jednak obecnie, w kolejnym etapie reformy
edukacji dotyczącej szkolnictwa ponadgimnazjalnego, zdumieni jesteśmy zmianą
podejścia autorów reformy do kształcenia informatycznego. Założyli oni, że: „w
planie nauczania liceum profilowanego informatyka, rozumiana jako technika
informatyczna, jest zintegrowana z nauczaniem w zakresach innych dziedzin i nie
stanowi samodzielnego przedmiotu".
Przyjęcie powyższego założenia oznacza,
że w przypadku autorów reformy, osiągnięcia technologii informatycznej
przerastają możliwości ich wyobraźni i świadczy dobitnie o niezrozumieniu roli,
jaką spełnia, a w jeszcze większym stopniu spełniać będzie, informatyka w
rozpoczynającym się XXI wieku. Sprowadzając bowiem znaczenie nauczania
informatyki wyłącznie do umiejętności obsługi systemów komputerowych, wychowamy
społeczeństwo przypadkowych operatorów coraz inteligentniejszych automatów. Jest
to dokładnie tak, jakby w liceum profilowanym zrezygnować z nauki języka
polskiego lub matematyki, bo przecież uczeń już wcześniej nauczył się pisać i
rachować.
Jednak, jeśli zależy nam na
upodmiotowieniu ucznia w procesie dydaktycznym oraz na wychowaniu młodzieży w
świecie humanistycznych wartości uniwersalnych, to musimy pamiętać, że nie da
się tego osiągnąć bez dostarczenia uczniom rzetelnej wiedzy o sposobach
automatycznego przetwarzania tak uniwersalnego i abstrakcyjnego pojęcia, jakim
jest informacja. A to oznacza, że we wszystkich polskich szkołach, na wszystkich
poziomach kształcenia, powinien pojawić się przedmiot sukcesywnie wprowadzający
młode pokolenie w świat nowych pojęć i nowego pojmowania wiedzy na miarę XXI
wieku.
To, że autorzy reformy zafascynowani
możliwościami dzisiejszych systemów komputerowych zrezygnowali tak lekko z
wprowadzenia w formie osobnego przedmiotu dokonań informatyki do kanonu wiedzy
ogólnej młodego Polaka w planowanym liceum profilowanym świadczy tylko o tym, że
dotychczasowy system edukacyjny w dziedzinie kształcenia informatycznego był
daleko niewystarczający. A stąd już prosto można dojść do wniosku, że w nowym
zreformowanym systemie edukacyjnym program kształcenia informatycznego powinien
ulec istotnym ilościowym i jakościowym przemianom. Oznacza to, że we wszystkich
polskich szkołach powinien znaleźć trwałe miejsce przedmiot o nazwie
„INFORMATYKA".
Dla lepszego uwypuklenia przedstawionych
wyżej treści przedstawiamy poniżej dodatkową listę najistotniejszych konkretnych
argumentów określających miejsce
informatyki w polskim systemie edukacji, które zostały wyartykułowane przez
naszych członków w toku przygotowania niniejszego stanowiska:
• dobry system
edukacyjny powinien zapewnić zasadę ciągłości kształcenia - brak informatyki w
liceum profilowanym spowoduje powstanie luki w kształceniu informatycznym między
gimnazjum a uczelnią wyższą; na uczelnię trafią wtórni analfabeci
informatyczni i pracę trzeba będzie rozpoczynać od nowa;
• w
dotychczasowym systemie kształcenia nikt nie zabraniał nauczycielom na
stosowanie technologii informacyjnych jednak dotychczasowe wysiłki w tej mierze
przyniosły mierne efekty -ograniczenie w liceum profilowanym nauki informatyki
tylko do stosowania technologii informacyjnych nawet przy zwiększonym wysiłku
władz spowoduje regres kształcenia informatycznego;
• bezkrytyczne
usunięcie kształcenia informatycznego na rzecz obsługi komputerów doprowadzi do
tego, że za kilka lat również Polska będzie sygnalizować na rynku pracy braki
zatrudnienia informatyków liczone w dziesiątkach tysięcy osób;
•
położenie nacisku na zwiększenie kształcenia informatycznego może w
najbliższej przyszłości wpłynąć na szybszy rozwój gospodarczy Polski,
zwiększając jej szansę w międzynarodowym podziale pracy;
• funkcjonowanie w każdej polskiej szkole
nauczycieli informatyki jako liderów technologii informacyjnej w najlepszy
sposób przyczyni się do stosowania technologii informacyjnych w nauczaniu
pozostałych przedmiotów;
• użytkowanie systemów komputerowych
staje się obecnie procesem społecznym, którego nie da się zatrzymać - polski
system edukacyjny powinien stale, w przemyślany sposób uczestniczyć w tym
procesie, w przeciwnym bowiem przypadku będzie on wystawiony na różnego rodzaju
patologie;
• społeczne, informatyczne
samokształcenie wymaga znacznych zasobów finansowych - w Polsce przez długi
jeszcze okres szkoła będzie jedynym miejscem, w którym młodzież będzie mogła
uzyskać dostęp do nowoczesnej technologii pod kierunkiem
profesjonalistów.
W świetle powyższych argumentów,
postulujemy, aby w planowanym liceum profilowanym informatyka była nauczana jako
osobny przedmiot, oprócz stosowania technologii informacyjnych w nauczaniu
innych przedmiotów. Deklarujemy równocześnie wszechstronną pomoc naszych
specjalistów w opracowaniu programu tego przedmiotu.
|