Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

--- so:users_chmod [2023/03/20 10:51]
jkonczak
+++ so:users_chmod [2025/03/31 14:28] (aktualna)
jkonczak
@@ Linia 54: / Linia 54: @@
 <html></small></html>
+++++ Przykłady: | {{section>so:users_chmod:examples#id&inline&noheader}} ++++
 ===== Użytkownicy w systemie, historia logowania, komunikacja =====
@@ Linia 88: / Linia 90: @@
 <html></small></html>
+++++ Przykłady: | {{section>so:users_chmod:examples#who&inline&noheader}} ++++
 ===== Przełączenie się na innego użytkownika =====
@@ Linia 104: / Linia 108: @@
 <html><small></html>
+Do zmiany (w bieżącej sesji powłoki) grupy podstawowej można użyć komendy ''newgrp'' lub ''sg''. Komenda ''sg'' może też (podobnie jak ''su'') uruchomić wskazane polecenie ze zmienioną grupą podstawową. \\
+Komenda ''newgrp'' jest [[https://pubs.opengroup.org/onlinepubs/9799919799/utilities/newgrp.html|w standardzie POSIX]], ale część systemów uniksopodobnych jej nie dostarcza. ''sg'' jest specyficzne dla Linuksa. \\
+Po wykonaniu komendy ''newgrp'' / ''sg'' lista grup do których użytkownik należy zostaje bez zmian, więc efektywne prawa dostępu do plików są identyczne niezależnie od bieżącej grupy podstawowej.
+Zmiana grupy podstawowej ma wpływ m. inn. na to do jakiej grupy należą nowo tworzone pliki i procesy.
 Root może też korzystać z komend ''runuser'' i ''setpriv'' do uruchamiania komend z innym uid/gid/[[https://linux.die.net/man/7/capabilities|uprawnieniami]].
 <html></small></html>
+++++ Przykłady: | {{section>so:users_chmod:examples#su&inline&noheader}} ++++
 ===== Uprawnienia dostępu do plików =====
@@ Linia 118: / Linia 129: @@
 \\
 Dodatkowo można ustawić trzy uprawnienia specjalne: set-user-id (suid, __**s**__), set-group-id (sgid, __**s**__) i sticky (__**t**__).
+Przy dostępie do pliku, jeżeli plik należy do bieżącego użytkownika, brane są pod uwagę tylko uprawnienia użytkownika.\\
+Jeżeli plik nie należy do użytkownika, ale użytkownik należy do grupy pliku, brane są pod uwagę tylko uprawnienia grupy.\\
+Jeżeli plik nie należy do użytkownika i użytkownik nie należy do grupy pliku, brane są pod uwagę tylko uprawnienia pozostałych.\\
+<small>Zauważ że jeśli plik ma ustawione prawo do odczytu dla grupy ale nie ma prawa odczytu dla użytkownika, to właściciel pliku nie może wyświetlić tego pliku nawet jeśli należy do grupy pliku.</small>
 Prawo do wykonania dla pliku oznacza możliwość uruchomienia go (jako skrypt, program etc.), dla katalogu – wejścia do niego.
@@ Linia 190: / Linia 206: @@
   * operacja ''+'', ''-'' lub ''='' (dodaj, usuń lub ustaw te prawa)
   * uprawnienia ''r'', ''w'', ''x'', ''s'' lub ''t''.
-Np. ''chown u+x,o= //plik//'' doda użytkownikowi prawo do zapisu i ustawi brak praw dla innych (a prawa grupy zostaną bez zmian).
+Np. ''chmod u+x,o= //plik//'' doda użytkownikowi prawo do zapisu i ustawi brak praw dla innych (a prawa grupy zostaną bez zmian).
 \\
 <small>Pominięcie litery ''[ugoa]'' przed operacją ma specjalne znaczenie, szczegóły w podręczniku systemowym.</small>
+Uprawnienia dostępu może zmieniać tylko właściciel pliku (i root).
 Właściciel pliku będący w kliku grupach może użyć komendy ''**chgrp** //grupa// //plik//'' do zmiany grupy do której należy plik.
@@ Linia 227: / Linia 245: @@
 ~~Zadanie.#~~ Z roota zmień właściciela wybranego pliku. Następnie zmień grupę innego pliku na ''www-data''.
+<html><style>.wrap_nomargin{margin:0} .wrap_nomargin p{margin:0}</style></html>
+<WRAP nomargin>
+Przykłady:
+++++ umask | {{section>so:users_chmod:examples#umask&inline&noheader}} ++++
+++++ manipulacja uprawnieniami | {{section>so:users_chmod:examples#chmod&inline&noheader}} ++++
+++++ user, group czy others | {{section>so:users_chmod:examples#ugo&inline&noheader}} ++++
+++++ uprawnienia tylko do zapisu, odczytu | {{section>so:users_chmod:examples#write_only&inline&noheader}} ++++
+++++ tworzenie/usuwanie wpisów w katalogach | {{section>so:users_chmod:examples#dir_create_remove&inline&noheader}} ++++
+</WRAP>
+++++ suid i sgid | {{section>so:users_chmod:examples#suid_sgid&inline&noheader}} ++++
 ===== Data utworzenia, modyfikacji, dostępu =====
@@ Linia 253: / Linia 282: @@
 <html></small></html>
+++++ Przykłady: | {{section>so:users_chmod:examples#touch&inline&noheader}} ++++
 ~~META:
 language = pl
 ~~

Jan Kończak

Narzędzia użytkownika

Narzędzia witryny

Różnice

Narzędzia strony