Krajowa Konferencja Inżynierii Oprogramowania

Krajowa Konferencja Inżynierii Oprogramowania jest organizowana corocznie od 1999 r i jest konferencją „wędrującą", tzn. co roku organizatorem jest inna uczelnia, która współorganizuje konferencję z właściwym Oddziałem Polskiego Towarzystwa Informatycznego. Obecna, piąta edycja KKIO zorganizowana była w dniach 14-17.10.2003 r. w Szklarskiej Porębie w hotelu Bornit pod przewodnictwem prof. Zbigniewa Huzara (przewodniczącego Komitetu Programowego) i mgr Hanny Mazur (przewodniczącej Komitetu Organizacyjnego).

Głównym celem konferencji jest prezentacja stanu sztuki w zakresie inżynierii oprogramowania, identyfikacja najistotniejszych problemów w obszarze inżynierii oprogramowania oraz stworzenie warunków do nawiązania współpracy między firmami informatycznymi a ośrodkami akademickimi. Poprzednie konferencje i ich przewodniczący:
KKIO - 11-13.10.1999 r. - Kazimierz Dolny nad Wisłą; prof. Janusz Górski i dr Marek Miłosz; http://www.eti.pg.gda.pl/kkio/kkio.konf

II KKIO - 18-20.10.2000 r. - Zakopane;

prof. Krzysztof Zieliński i dr inż. Grzegorz Dobrowolski; http://galaxy.uci.agh.edu.pl/~kkio/

III KKIO - 17-20.10.2001 r. - Otwock koło Warszawy;

prof. Jan Madey i dr Jarosław Deminet; http://www.mimuw.edu.pl/kkio/

IV KKIO - 15-18.10.2002 r. -Tarnowo Podgórne k. Poznania;

prof. Jerzy Nawrocki i mgr Bartosz Walter; http://www.kkio.put.poznan.pl/

Do powstania konferencji przyczyniły się m.in. wydarzenia: 1.cykl seminariów poświęconych inżynierii oprogramowania przeprowadzonych w latach 1997-98 w ramach projektu INSPIRE prowadzonego przez dr. Marka Manieckiego, a finansowanego przez Unię Europejską,

2. utworzenie przez Motorolę w 1998 r. w Krakowie Centrum Oprogramowania Motorola Polska,

3. międzynarodowe sympozjum SEES '98 (Software Engineering Education Symposium), które odbyło się w listopadzie 1998 r. w Poznaniu,

4. powstanie Sekcji Inżynierii Oprogramowania w Komitecie Informatyki PAN i w Polskim Towarzystwie Informatycznym.

Artykuły przyjęte na V Konferencję zostały wydane w Wydawnictwach Naukowo-Technicznych w formie monografii pt: Problemy i metody inżynierii oprogramowania pod redakcją Zbigniewa Huzara i Zygmunta Mazura. Monografia jest ilustracją zaangażowania krajowego środowiska akademickiego i przemysłowego w rozwój metod inżynierii oprogramowania. Materiał zawarty w poszczególnych rozdziałach monografii zgrupowano w siedmiu tematycznie jednorodnych częściach, poświęconych poszczególnym problemom z zakresu inżynierii oprogramowania: Inżynieria wymagań, Projektowanie i implementacja, Ocena systemów, Metodyki lekkie, Zapewnienie jakości, Zarządzanie przedsięwzięciem informatycznym, Za stosowa nią.

Niezwykle istotną fazą w cyklu życia oprogramowania jest precyzyjne określenie celu i zakresu tworzonego systemu informatycznego oraz szczegółowych wymagań klienta związanych z funkcjonalnością projektowanego systemu. Zagadnieniom tym poświęcona jest pierwsza część monografii, zatytułowana Inżynieria wymagań.

Projektowanie i implementacja przedstawia m.in. metodę BP (Badania - Prototypowanie). Autorzy sugerują modyfikacje modelu spiralnego w obszarze definiowania zadań i punktów kontrolnych, a także zarządzania jakością i zakresem tworzonego systemu. Omówione jest również zagadnienie komponentowego podejścia do projektowania i implementacji. Przedstawiono także nowe wcielenie metodyki Select Perspective, która jest obecnie jednym z bardzo niewielu procesów produkcyjnych, kładących nacisk na komponen-towość rozwiązania już na pierwszych etapach cyklu życia systemu. Podejście takie ma za zadanie zmniejszenie kosztu wytwarzania systemów oraz umożliwienie rozdziału odpowiedzialności pomiędzy zespołami tworzącymi części składowe rozwiązania oraz zespołami odpowiedzialnymi za dostarczenie całego systemu, zgodnie z wymaganiami sponsorów przedsięwzięcia.

W rozdziałach zgrupowanych w części Ocena systemów poruszana jest tematyka agentów programowych, systemów wieloagen-towych, hurtowni danych, modelowania dynamicznego. Przedstawiona jest również propozycja metodyki zawierającej opis cyklu wytwórczego opartego na zasadzie iteracyjności oraz sterowanego przy pomocy przypadków użycia. Do opisu procesu wytwórczego wykorzystano notację UML, a w szczególności model klas, model współpracy i model czynności. Wyszczególniono podstawowe elementy procesu, jakimi są role, artefakty oraz czynności.

W części Metodyki lekkie przedstawione są zagadnienia związane z zastąpieniem tradycyjnych metod uciążliwego dokumentowania przebiegu prac projektowych lżejszymi formami. Na każdym etapie należy jednak pamiętać o zapewnieniu jakości oprogramowania, czyli zagwarantowaniu, że wytworzone oprogramowanie będzie poprawne i przyjazne w użytkowaniu, a przede wszystkim, że będzie spełniało wszystkie wcześniej określone kryteria jakościowe. Zagadnieniom tym jest poświęcona część książki zatytułowana Zapewnienie jakości.

Zarządzanie projektami ma na celu podniesienie jakości i efektywności działań związanych z wytwarzaniem systemów informatycznych. Problemy te są przedstawione i omówione w części zatytułowanej Zarządzanie przedsięwzięciem informatycznym.

Część Zastosowania zawiera opis m.in. jednego z większych projektów pod nazwą CrossGrid sponsorowanego przez Unię Europejską w ramach 5. Programu Ramowego. W projekcie tym uczestniczy 21 niezależnych instytucji naukowych i komercyjnych z 11 krajów. Znaczne rozmiary projektu w połączeniu z jego geograficznym rozproszeniem wymagają opracowania specjalnych procedur, gwarantujących jednorodność i spójność oprogramowania w obrębie całego Konsorcjum Projektu. Ponadto w części tej są omówione zagadnienia związane z programowaniem zespołowym oraz z aspektami dydaktycznymi. Między innymi omawia się nauczanie na odległość, wprowadzanie przedmiotów związanych z inżynierią oprogramowania na uczelniach, a także dokonuje się przeglądu literatury z zakresu inżynierii oprogramowania.

Pierwszy dzień konferencji wypełniły szkolenia, które rozpoczęły się od referatu wprowadzającego do UML wygłoszonego przez prof. Zbigniewa Huzara (PWr.). Pozostałe szkolenia przeprowadziły firmy POTIS, Microsoft, IBM oraz Premium Technology. Firmy te zaprezentowały metodyki i narzędzia programistyczne na bazie wspólnego problemu projektowego dla giełdy towarowej. Firma POTIS (A. Kasprzyk i J. Hełka) przedstawiła metodykę Select Perspective opartą na podejściu komponentowym. Przedstawiciele firmy VisionSoft (D. Kożuch, M. Szatan), która jest partnerem firmy Microsoft i zajmuje się tworzeniem dużych aplikacji, np. dla banku PKO BP, opisali narzędzia, jakie wykorzystują do tworzenia aplikacji (oparte na platformie Microsoft .NET). Kolejne szkolenia przeprowadzili pracownicy Premium Technology (T. Byzia i M. Skorulski), którzy przedstawili metodykę stosowaną przez firmę PT do wytwarzania oprogramowania.

Sesję szkoleniową w sposób niezwykle żywiołowy poprowadził dr inż. Lech Tuzinkiewicz (PWr.), który prowokował zarówno słuchaczy, jak i prelegentów do swobodnych i nieraz bardzo kontrowersyjnych wypowiedzi. Osoba Leszka Tuzinkiewicza sprawiła, że przebieg szkoleń był bardzo ożywiony i ciekawy. Po części szkoleniowej nastąpiło otwarcie konferencji, którego dokonał Prezes Dolnośląskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Informatycznego - prof. Zygmunt Mazur (PWr.). W swoim wystąpieniu m.in. przedstawił działalność Dolnośląskiego Oddziału PTI. Zasługi tego Oddziału przedstawił również Prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego - prof. Zdzisław Szyjewski (USz.), który omówił także inne konferencje organizowane przez PTI (Szczyrk, Mrągowo, Jurata, Kazimierz Dolny). Następnie głos zabrał przewodniczący Komitetu Programowego - prof. Zbigniew Huzar, który przypomniał poprzednie konferencje Inżynierii Oprogramowania oraz omówił sprawy związane z bieżącą konferencją. Szczególne podziękowania prof. Huzar skierował do prof. Jerzego Nawrockiego (PP) za niezwykle serdeczną pomoc udzielaną w czasie przygotowań do konferencji.

W trakcie V KKIO interesujące referaty wygłosiło pięciu gości:

• Wojtek Kozaczyński - Microsoft Corporation, USA, Software-Oriented Architecture.

• Ludwik Kuźniarz - Department of Software Engineering and Computer Science, Blekinge Institute of Technology, Ronneby, Sweden, Wykorzystanie mechanizmów rozszerzeń UML w procesie wytwarzania oprogramowania.

• Leszek Maciaszek - Macquarie University, Sydney, Australia, Znaczenie architektonicznego projektu systemu inżynierii oprogramowania.

• Marcin Paprzycki - Computer Science Department, Oklahoma State University, Budowanie oprogramowania przy pomocy technologii agentowej.

• Krzysztof Zieliński - AGH Katedra Informatyki, Kraków, Zagadnienia konstrukcji oprogramowania komponentowego. Na konferencji wygłoszono 29 referatów oraz odbyła się sesja plakatowa, która wzbudziła bardzo duże zainteresowanie. Autorzy czternastu plakatów wyczerpująco starali się odpowiadać na pytania licznie przybyłych zainteresowanych.

Po niezwykle emocjonujących wykładach na uczestników V KKIO czekały wieczorne atrakcje: l Mistrzostwa Polski Informatyków w Bowlingu oraz występ wrocławskiego gitarzysty Leszka Cichoń-skiego (www.cichonski.art.pl) z zespołem w składzie: Jacek Jaguś, Robert Jarmużek, Bartosz Niebielski, Andrzej Stagraczyński i Anika. Leszek Cichoński, uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami, otrzymał tytuł najlepszego gitarzysty rockowego (2002) i bluesowego (2003) w Polsce, a 10 maja 2003 r. poprowadził Wielką Gitarową Orkiestrę, która ustanowiła rekord Guinnessa w zbiorowym wykonaniu przeboju Hey Joe. W środę wieczorem uczestnicy konferencji spotkali się na bankiecie. Atrakcją wieczoru był pięciopiętrowy tort urodzinowy V KKIO, który został uroczyście napoczęty przez przewodniczących Komitetów Konferencji: Hannę Mazur i Zbigniewa Huzara.

Praca nagrodzona: Zygmunt Mazur, Artur Wilczek

- Ograniczenia dynamiczne w modelowaniu zachowania obiektów.

• Na najlepszy plakat

Nagrodzeni (dwie równorzędne nagrody): Kazimierz Frączkowski - Modele zarządzania zasobami projektu informatycznego i organizacja zespołów - telepraca, Maciej Hapke, Andrzej Jaszkiewicz, Krzysztof Kowalczykie-wicz, Dawid Weiss, Piotr Zielniewicz - OPHELIA - zintegrowane środowisko wytwarzania oprogramowania.

• Na najlepszą prezentację

Nagrodzony: Adam Wojciechowski za prezentację pracy Extreme89 - gra symulacyjna pomagająca zrozumieć Programowanie Ekstremalne, Jerzy R. Nawrocki, Adam Wojciechowski.

• Na najlepszy chronometraż, czyli prowadzenie sesji Nagrodzony: Jerzy R. Nawrocki za prowadzenie sesji Inżynieria wymagań.

Nagrodzeni otrzymali nagrody książkowe ufundowane przez WNT i Helion. Tym miłym akcentem, jakim było wręczenie dyplomów i nagród książkowych, V Krajowa Konferencja Inżynierii Oprogramowania 2003 została zakończona.

Organizatorzy konferencji składają podziękowanie sponsorom konferencji: KBN, Microsoft, IBM, Premium Technology, Dialog, ComputerLand, WNT, Helion, Huzar Software, POTIS, Software-Wy-dawnictwo oraz patronom medialnym: Software-Wydawnictwo, e-lnformatyka, Gazeta IT.

W trakcie konferencji przeprowadzono cztery konkursy:
• Na najlepszy artykuł - spośród 10 najlepszych jednocześnie nominowanych do druku w Foundations on Computing and Decision Sciences.

Informacje o V KKIO '2003 umieszczone są na stronie Dolnośląskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Informatycznego www.pti.wroc.pl oraz na stronie Polskiego Towarzystwa Informatycznego www.pti.org.pl/kkio/

Organizatorem VI Konferencji, która odbędzie się w dniach 5-8 października 2004 r. w Gdańsku jest Koło Gdańskie PTI oraz Politechnika Gdańska, http://www.kkio.pti.gda.pl/.

Serdecznie zapraszamy!

Zbigniew Huzar, przewodniczący Komitetu Programowego V KKIO Hanna Mazur, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego V KKIO