“Nie tylko dla pań”
W jednym z ostatnich numerów tygodnika Time, z 8 listopada br., we wprowadzonym na stałe dziale “Komputery” jest mowa o kolejnym ich zastosowaniu. Tym razem jest to coś zupełnie nowego — opracowano technikę komputerowego sporządzania kolorowych kopii czarno–białych filmów. Dla realizatorów tego pomysłu pole do popisu jest ogromne, a do ich dyspozycji są całe setki prawdziwych arcydzieł sztuki filmowej, jako że do większości czarno–białych filmów z lat trzydziestych i czterdziestych już wygasły prawa autorskie i można je sobie zastrzec na nowo, tym razem w odniesieniu do kolorowych kopii. Mimo że koszt takiego przedsięwzięcia — ubrania czarno–białego filmu w kolorowe szaty — jest na razie niebagatelny, bo wynosi ok. 180 tys. dol., stanie się ono, jak już dziś twierdzą realizatorzy tego pomysłu, złotym dla nich interesem. Chodzi przy tym oczywiście o filmy oglądane nie tylko w kinach, lecz także na ekranach telewizorów.
W Stanach Zjednoczonych już opracowano pierwsze kolorowe kopie starych a znakomitych filmów; znalazł się wśród nich m. in. “Doktor Jekyll i Mister Hyde” w wersji z roku 1941, ze Spencerem Tracy, Ingrid Bergman i Laną Turner. Powzięto także decyzję o ukolorowieniu ulubionej (śmiem twierdzić, że nie tylko przez panie), sentymentalnej “Casablanki”.
Pomysł całej tej zabawy (tak, jak zaraz to państwo zobaczycie — właśnie zabawy) wydaje się bardzo prosty (jego komputerowa realizacja jest bardziej skomplikowana). Najpierw “rozbija” się elektronicznie każdą klatkę filmu na 525 tysięcy punktów, które można wprowadzać do pamięci komputera. Potem reżyser czy scenograf, jednym słowem mistrz od kolorów, ogląda każdą pierwszą klatkę kolejnego nowego ujęcia i dla wszystkich występujących na obrazie elementów dobiera, wedle przyjętej koncepcji i własnych upodobań, odpowiednie kolory. Teraz, zgodnie ze wskazówkami mistrza, technik, posługując się elektroniczną paletą kolorów, po prostu ręcznie koloruje cały obraz, przypisując poszczególnym jego fragmentom kolory z tej palety, podobnie jak czynią to dzieci w specjalnie do tego celu przeznaczonych książeczkach. Teraz włącza się do pracy komputer. Wybiera zidentyfikowane kolory i je nadaje wszystkim klatkom danego ujęcia, porównując za każdym razem nową klatkę filmu z tą, która ją poprzedzała. Ponieważ tylko najwyżej 4% punktów zmienia się w kolejnych klatkach, komputer jest w stanie śledzić nowe elementy obrazu.
Znów do pracy przystępuje technik. Przegląda on wszystkie pokolorowane wstępnie klatki filmu, koryguje kolory i wprowadza nowe wówczas, gdy na planie pojawia się jakiś nowy element. Praca ta wymaga ogromnej uwagi, pedanterii i cierpliwości, jest także bardzo czasochłonna (na jednej klatce filmu może się znaleźć nawet 30 nowych kolorów). Komputer może wprowadzić większość przypisanych kolorów bardzo szybko, w tempie 24 klatki na sekundę, ale technicy na opracowanie 1 minuty wyświetlania kolorowej taśmy potrzebują średnio 4 godziny.
Efekty tej działalności są podobno zdumiewające — mogą być świetne, lecz mogą być i złe, i istnieje niebezpieczeństwo zniszczenia arcydzieł. Przewidując już dziś krytykę ze strony kinomanów, a właściwie telewidzów, amerykańscy producenci kolorowych wersji czarno–białych filmów radzą: jeśli oglądany w kolorze stary film ci się nie podoba, możesz przecież w każdej chwili – używając tylko jednej gałki przełączyć swój telewizor na odbiór czarno–biały. (My mamy podobną możliwość, też jedna gałka nam wystarcza).
Barbara Osuchowska
